Zodra er kuikentjes geboren zijn, moeten ze warm gehouden worden. Voor kuikens is het van cruciaal belang dat ze op temperatuur blijven. Zeker in de eerste levensfase. De warmtelamp is de ideale oplossing hiervoor. Moederkip kan niet altijd in de buurt zijn, maar haar kroost heeft wel warmte nodig. Een alternatief voor een warmtelamp is een warmteplaat, maar in dit artikel concentreren we ons op de lamp.
Welke warmtelamp kopen?
Welke warmtelamp je koopt, is afhankelijk van het doel. Hoeveel kuikentjes wil je eronder zetten, hoe warm moet de lamp worden en welk wattage is gewenst? Daarnaast heb je de keuze uit verschillende soorten. Zo heb je kleine armaturen en grote armaturen, en zijn er ook lampen die zowel licht als warmte afgeven. Weer andere lampen geven geen licht, maar alleen warmte af.
Dat laatste is beter voor het dagritme en het nachtritme van de kuikens. Al met al is er dus een hoop keuze op de markt. We geven een paar tips om een warmtelamp te kopen.
Tips voor een warmtelamp kopen
Als je gaat winkelen voor een warmtelamp, is het goed met een aantal zaken hoogte te houden. Denk bijvoorbeeld aan de hoogte van de lamp. Je wilt immers dat de kuikens eronder passen, maar ook dat de juiste hoeveelheid warmte ervan af komt. Je begrijpt dat er warmte verloren gaat als de lamp te hoog is.
Daarnaast is het goed om te kijken naar hoe heet de lamp te warm kan worden. Natuurlijk wil je dat er genoeg warmte vanaf komt, maar te warm is ook niet goed. Daarnaast is het goed te kijken naar het aantal geboren kuikentjes. Er zijn bijvoorbeeld warmtelampen die geschikt zijn voor 15 tot 20 kuikens, maar ook voor 20 tot 25 kuikens of 50 tot 55 kuikens.
Voor 10 tot 15 kuikens is een lamp van ongeveer 60 watt benodigd. Voor 15 tot 25 kuikens is een lamp van 100 watt aan te raden. Bij een geboorte van 25 tot 35 kuikens kun je het best een lamp van 150 watt gebruiken. 250 watt is het aangeraden wattage voor een lamp voor 35 tot 50 kuikens.
Een stekker dimmer gebruiken
Het is verstandig een warmtelamp voor kuikens op een stekker dimmer aan te sluiten. Op die manier is de warmte traploos regelbaar. Zo voorkom je oververhitting of juist onderkoeling. Door bovendien een reflector te gebruiken, kan de pluimveehouder de warmte beter verdelen. Warmteverlies naar boven wordt op die manier beperkt.
Een warmtelamp heeft niet alleen maar voordelen
Een warmtelamp heeft veel voordelen, maar kent ook een paar nadelen. Warmtelampen worden vaak namelijk erg heet. Ook niet alle lampen zijn even betrouwbaar. Het is daarom lastig om een geschikte lamp te vinden.
Naast deze nadelen is er nog een belangrijk nadeel: ze gebruiken veel stroom. Daardoor kun je een aardige energierekening krijgen. Wanneer je kuikens gaat grootbrengen en je een wat milieuvriendelijkere warmtebron nodig hebt, zou je kunnen kijken naar een warmteplaat voor je kuikens.
Een warmtelamp: hoe hoog moet deze zijn?
Op basis van het gedrag van de kuikens kun je zien of de warmtelamp goed staat. Als de kuikens tegen elkaar aankruipen en luid beginnen te piepen, weet je dat de lamp te hoog hangt. Het is dan zaak de lamp in hoogte bij te stellen. Blijven de kuikens zo ver mogelijk van de lamp vandaan? Dan hangt deze te laag.
In de ideale situatie zitten de kuikens lekker onder de lamp en scharrelen ze vrolijk door het hok. Daarom is het belangrijk om de juiste hoogte en afstand in te regelen. Dit zorgt voor gezonde kuikentjes die een grotere overlevingskans hebben als hun moeder niet in de buurt is.
De ideale warmtelamp temperatuur
Het gedrag van de kuikens geeft ook meer informatie over of de lamp te koud of te warm staat. Als ze in een kleine cirkel liggen, onder de warmtelamp, met de kopjes naar buiten gericht, is de temperatuur ideaal. Staan ze in het midden van de lamp, samen met de kopjes omhoog, dan hebben ze het koud.
Je kunt het best een beetje spelen met de temperatuur van de warmtelamp. Niet alle kippen zijn hetzelfde en niet iedere kip gedijt het best bij een standaard temperatuur. Waar je goed rekening mee moet houden, is dat het niet te warm wordt in het hok. Dan liggen ze met de bekjes open in de hoeken van het hok. Ze willen dan de warmte ontlopen. De warmte van de lamp naar beneden zetten (dus niet de hoogte van de lamp!) is dan het devies.
Een goede vuistregel is wel dat op de eerste dag de temperatuur onder de lamp 37 graden moet zijn. Hoeveel warmte een kuiken na deze dag nodig heeft, laat je aan de kip zelf over. Je moet dus vooral goed kijken naar het gedrag van de kuikens.
Hoe lang moeten kippen onder de lamp?
Tijdens de eerste 6 tot 7 weken van het leven van de nieuwgeborene moet deze constant van warmte voorzien hebben. Zonder de juiste hoeveelheid warmte is het lastig om te overleven als moederkip niet aanwezig. Ze gebruiken deze warmte om zich te ontwikkelen tot volwassen kippen.
Aangeraden is om de kuikens in ieder geval tot ze 10 weken oud zijn onder de warmtelamp te laten zitten of gebruikt te maken van een kunstmoeder. Welke vorm je ook gebruikt: het belangrijkste is de juiste temperatuur voor de kuikens.
Een kunstmoeder gebruiken
Je kunt een warmtelamp ook plaatsen in een kunstmoeder. Dat is een glazen of een houten bak met houtvezels op de bodem. Je verwarmt de kuikens dan met de lamp, maar door ze in de bak te zetten krijgen ze extra warmte en een knus plekje om de eerste weken door te brengen. Het is goed in het begin de lamp zo’n tien centimeter boven de bodem van de bak te leggen.
Leg op de bodem ook een thermometer. Zo kun je de temperatuur nauwkeurig in de gaten houden. De eerste tijd moet de temperatuur in ieder geval 37 tot 38 graden zijn. Je kunt de temperatuur dan omlaag brengen als de kuikentjes ouder worden. Na drie weken volstaat een temperatuur van ongeveer 25 graden.
Bij een goede kunstmoeder is iedere lamp per thermostaat of dimmer regelbaar. Op die manier kan de juiste temperatuur gehandhaafd worden. Voorzie de kunstmoeder ook van ventilatiegaten en twee schuifdeurtjes van plexiglas. Zo kan de kippenhouder de kuikens altijd observeren: erg belangrijk om te zien of de temperatuur correct is.
Welk wattage moet de lamp zijn?
Een belangrijke factor voor het welzijn van de kuikens, is het gebruik van een warmtelamp met het juiste wattage. Hoe hoog dit wattage moet zijn, hangt, zoals eerder gezegd ook af van het aantal kuikens dat onder de lamp wordt geplaatst. Maar er is nog een andere belangrijke factor van invloed: de temperatuur buiten. Het wattage moet dus in de zomer en de winter aangepast worden. In de winter moet het wattage omhoog en in de zomer omlaag. Je wilt immers geen oververhitte kuikentjes onder d e lamp tegenkomen.
In de zomer is een lamp van 60 watt geschikt. In de wintermaanden is het verstandiger te kiezen voor een warmtelamp van ongeveer 100 watt. Voor een grote(re) groep kuikens kun je het best kiezen voor een hoger wattage van de warmtelamp.
De diameter van de reflector of de armatuur
De diameter van de reflector of de armatuur is van belang bij de keuze voor een warmtelamp. Welke diameter je het best kunt kiezen, hangt weer af van het aantal kuikens. Tot 15 kuikens zou een diameter van 22 centimeter voldoende moeten zijn. Voor een grotere groep kan beter gekozen worden voor een kap met een grotere diameter. Denk bijvoorbeeld aan 38 centimeter.
De reflector van de warmtelamp zorgt ervoor dat de warmte naar een bepaalde wordt gericht. Natuurlijk is het belangrijk dat de lamp in de richting van de kuikens wordt gericht.
Rood licht of een donkerstraler?
Ook belangrijk bij het gebruik van een warmtelamp: de kleur van de lamp. Bij een warmtelamp kun je vaak kiezen tussen rood licht en een variant zonder licht. Rood is de traditionele kleur van een warmtelamp, waarvan ook is bewezen dat het goed werkt om de kuikens lekker warm te houden.
Geen licht noemen we een donkerstraler. Deze heeft ook zijn eigen voordelen. Deze geeft alleen warmte af, zonder licht. Een donkerstraler heeft als voordeel dat het dagritme en het nachtritme beter zijn. De kippen nemen dus rust wanneer dat moet, en zijn wakker op het juiste moment. Zo profiteren ze ook van het daglicht.
Warmtelamp buiten
Na een tijdje kunnen de kippen buiten onder een warmtelamp, maar we raden aan in de eerste weken toch een warmtelamp binnen het hok of op een warmere plek te plaatsen. Het is echt van belang dat de kuikens goed warm blijven. Zodra ze een aantal weken oud zijn, en niet veel warmte meer nodig hebben, mogen ze ook buitenlopen.
Het is bij kuikens wel een goed idee om ze ‘s nachts weer binnen te halen en weer onder de lamp te zetten. Zo krijg je de beste verhouding tussen daglicht en de warmte van de zon, en het kunstmatige licht en de kunstmatige warmte. Haal een kip niet te snel onder de warmtelamp weg.
Een Donkerstraler met keramische fitting
Keramische fittingen worden vaak gebruikt met donkerstralers. Deze zijn populair, omdat ze geen licht geven maar wel zeer efficiënt zijn. Zeker als het gaat om energiegebruik zijn ze geliefd. Alle energie wordt omgezet in warmte. Door niet altijd licht te geven, krijgen kuikens meer rust. Dit is ook natuurlijker dan 24 uur licht per dag.
Als je een donkerstraler op de juiste manier gebruikt, kan deze een lange tijd meegaan. De aanschafkosten zijn weliswaar hoger dan bij een gewone lamp, maar de levensduur is de investering waard.
Bij een donkerstraler moet altijd een keramische fitting gebruikt worden. Een kunststof fitting kan smelten. Daarnaast is het bij donkerstralers zaak rekening te houden met de hoogte en de warmte. Een donkerstraler wordt al snel warm, wat kan leiden tot verbrandingen bij huidcontact.
Bekijk hier de best verkochte donkerstralers op Bol
Een infrarood warmtelamp gebruiken
Infrarood warmtelampen met wit licht zijn bij uitstek geschikt voor het grootbrengen van pluimvee. Deze lampen zijn beschikbaar in verschillende wattages. Op die manier kan er een verschillend aantal kippen onder de lamp geplaatst worden, en met de temperatuur gespeeld worden.
Het best is om twee infrarood warmtelampen te gebruiken. Valt er dan een uit, dan daalt de temperatuur niet plotseling. Zo voorkom je dat de kuikens het te koud krijgen. Infraroodlampen met rood licht zijn er ook, maar we horen de beste ervaringen met infraroodlampen met wit licht.
Bekijk hier het aanbod aan infrarood lampen op Bol
Zelf een warmtelamp maken?
In principe is het ook mogelijk zelf een warmtelamp te maken. Daarvoor zijn een keramische fitting, stroomsnoer en reflector nodig. Je maakt dan zelf een kap. De grootte van de kap is afhankelijk van het aantal kuikens dat onder de lamp wordt geplaatst. Zo kun je voor een tiental kuikens een reflector van ongeveer 25 centimeter gebruiken.
Een middelgrote reflector van 30 centimeter is geschikt voor 15 tot 25 kuikens. De grootste maat die je kunt gebruiken is 38 centimeter. Dat is geschikt tot 55 kuikens. Een nog grotere groep zou je niet tegelijk onder een warmtelamp moeten zetten.
Kuikens overbrengen naar een echt hok: ook een warmtelamp nodig?
Na twee tot drie weken kunnen de kuikens worden overgeplaatst naar een echt kippenhok. Deze bestaat uit een binnenhok en een overdekte ren. Als het buiten warm genoeg is (zo’n 25 graden Celsius), hoeven de kuikens niet meer verwarmd te worden. De zon is dan al warm genoeg voor ze. Is het kouder? Dan moeten ze nog steeds verwarmd worden.
Ook in een echt hok is dan een warmtelamp benodigd. De kuikens gaan hier onder liggen als het te koud wordt. Beginnen ze te piepen en liggen ze tegen elkaar aan, dan is het tijd om de kuikens weer terug te plaatsen naar een plek waar de warmtelamp ze constant kunnen verwarmen. Kuikens die het te koud hebben, kunnen doodgaan en dat is het laatste wat we willen.