Natuurlijk kennen we allemaal de meest voorkomende rassen, maar ken je ook de meest speciale kippenrassen? Van kippen met extreem lange poten tot kippen met een vreemde kam. En wat te denken van een kip die compleet zwart is of zo klein is, dat je er bijna een vergrootglas bij moet hebben? Kippen zijn bijzondere, maakbare dieren. En daar heeft de mensheid door de jaren heen al heel wat mee geëxperimenteerd.
Speciale kippenrassen
We verzamelden een lijst van bijzondere kippen en bijzondere kippenrassen. Niet omdat ze niet vaak voorkomen, maar door hun uiterlijke en karakteristieke kenmerken. De kippen in deze lijst hebben maar vreemde ooms en tantes, maar zijn stuk voor stuk bijzonder om te zien. Ze gaan naar shows, worden voor de sier gehouden of zijn simpelweg het onderzoeken waard. Dit zijn de meest speciale kippenrassen op een rij.
Extreem lange poten: Modern Engels Vechthoen
Het Modern Engels Vechthoen is herkenbaar aan z’n enorm lange poten. De vogel ontstond uit een kruising tussen de Meleierhoen en het Oud Engels vechthoen. Fokkers gingen er in de jaren 1850 mee aan de slag, zodat er een elegantere versie van het vechthoen zou ontstaan. Hoewel de ouderwetse variant meedeed aan hanengevechten, gebeurde dit niet met de moderne variant. Het werden showvogels, vanwege hun uiterlijk en omdat de overheid de gevechten verbood. Vroeger werd het Modern Engels Vechthoen voor grof geld verkocht. Aan het eind van de twintigste eeuw werd de kip steeds minder populair. Nu is het juist weer populairder, en dan vooral als krielkip. Ook wel logisch, want deze dieren zijn erg nieuwsgierig, maar ook gemakkelijk handtam te maken.
De gitzwarte Ayam Cemani
Als je van zwart houdt, zal de Ayam Cemani je zeker aanspreken. Werkelijk alles aan deze kip is zwart: de veren, de kam, de poten de botten en zelfs het vlees en de organen. Grappig genoeg legt deze zwarte kip crèmewitte eieren. In Indonesië gelooft men dat dit kippenras magische krachten heeft. De meeste liefhebbers van de Ayam Cemani kiezen voor dit ras vanwege het uitzonderlijke uiterlijk. In de Westerse wereld gelooft men niet zo zeer in de vermeende geneeskrachtige en magische krachten van het ras. Gezellig is deze kip niet: ze zijn actief, temperamentvol en vrij schuw. De verzorger zal een vriend van het ras worden, maar van vreemden houdt het ras niet. De Ayam Cermani legt niet veel eieren en het is ingewikkeld om ze te fokken. Ook in een broedmachine is het uitkomstpercentage niet erg hoog. Maar het is zeker een bijzondere kip om in je ren te hebben.
De Naakthals
De Naakthals dankt zijn naam aan z’n naakte hals. Het begon voor dit ras allemaal in Transsylvanië, Roemenië. Daar gingen fokkers aan de slag met een nieuw soort gedomesticeerde kip, met als gewenste uitkomst een kip zonder veren. Uiteindelijk kwam er een kip uit waarvan alleen de hals naakt is. Ze zijn goed bestand tegen hete en vochtige klimaten. Ook is de Naakthals geschikt als leg- en vleeskip. Hennen wegen tussen de 2 en de 2,5 kilo, terwijl mannetjes wel 3 kilo kunnen worden. Na de uitvinding van de Naakthals lukte het fokkers ook volledig naakte, kale kippen te fokken. Deze zou minder vet hebben dan gewone kippen en vooral minder vatbaar zijn voor de hitte. Het is niet erg populair in de intensieve veehouderij, maar het bewijst wel dat kippen extreem maakbaar zijn.
Japans cultuurgoed: De Satsumadori
De Satsumadori is Japans cultuurgoed. Het is oorspronkelijk een vechtras, maar eigenlijk gedraagt het zich meer als een sierhoen. Deze kippen hebben een dubbele rij staartveren als ze volwassen zijn. Deze veren liggen bovenop elkaar. Daardoor hebben ze geen twee keer zeven, maar vier keer zeven pennen. Vroeger was de Satsumadori bekend als Ojidori, wat ‘de grote landhoen’ betekende. De nieuwe naam betekend vanuit het Japans dan ook niets anders dan ‘Landhoen van Satsuma’. Typisch voor dit ras zijn de brede sikkels, kleine kop en kleine drierijige erwtenkam. Het is een robuuste kip als je kijkt naar de stand van de benen en de lange rug met brede schouders. Deze kip is perfect voor shows, maar wel onder voorwaarden. De kam moet namelijk zo klein mogelijk zijn. Een te grote of omvallende kam kan leiden tot uitsluiting bij shows. In Europa hebben we enkele kleurslagen erkend, zoals zwart, wit, patrijs, zilverpatrijs en goudpatrijs.
Grote kam: Taikan Higo Chabo
De Taikan Higo Chabo is de kip met de grootste enkele kam. Het is nogal een aparte verschijning, omdat het de kenmerken van een Chabo heeft, oftewel: korte poten. Dat in combinatie met kammen van wel 13 centimeter lang en 7 centimeter hoog, maakt dit kippenras opvallend. In Nederland is het moeilijk om aan dit ras te komen. Voor zover de kennis reikt, wordt dit ras door geen enkele fokker in Nederland gehouden. De kam van de Taikan is te vergelijken met die van een leghorn. Dat wil zeggen: een zeer grote kam en lange lellen. Ze hebben een hooggedragen staart. Deze kip komt voor met een wit zwartstaart en in het wit.
Serama de minikip
De Serama staat bekend als de kleinste kippensoort ter wereld. Volwassen zijn ze ongeveer 225 tot 500 gram en passen bijna in de palm van je hand. In Maleisië worden ze nog steeds veelvuldig gekeurd. Hier lopen de kippen los op tafel. Bij de keuringen wordt naar van alles gekeken, behalve de kleur van deze kip. Bij de Serama is het model erg belangrijk. Karakteristiek is dit een zeer levendig kipje wat zijn kop en borst parmantig en hoog draagt. Ook de staart wordt hooggedragen, en komt vanwege het korte ruggetje tegen de achterkant van de kam aan. Je kunt de Serama gewoon aanraken, want het is een erg rustig ras. Ze vinden normaal gesproken elke aanraking normaal. Bij een show worden ze daar ook op gekeurd. Over shows gesproken: niet alle soorten Serama mogen meedoen aan kippenshows. Extreem kleine kippen worden geweerd van KLN-shows.
Shamo, de kip die rechtop loopt
De Shamo is een hele aparte kippensoort. Deze kip loopt namelijk rechtop. In Japan werden ze zo gefokt, dat ze mee kunnen doen aan hanengevechten. Het is daar nog steeds toegestaan ermee te vechten. Ze zijn heel sterk, omdat ze gespierd zijn en een dun verendek hebben. Het wordt geclassificeerd als krielkip, daar er van dit ras geen grotere soort bestaat. Qua karakter is het een heel intelligent en actief kippenras. De Shamo scharrelt het liefst vrij rond. Omdat het zo’n actieve kip is, verveelt het zich snel. Bij voorkeur loopt de Shamo dan ook buiten en wordt het liever niet in gevangenschap gehouden. Hennen leggen vooral in de lente en de zomer 2 tot 3 kleine, witte eieren. Soms worden ze broeds. Dat is niet gemakkelijk voor de hen van deze soort, omdat ze niet groot is, een gebrek heeft aan veren en klunzig is. Daardoor breken de eieren snel wanneer ze erop gaan zitten. Het uitbroeden van dit ras kan het best met een broedse van een ander ras of met een incubator. Houd niet meer dan één haan en tenminste 4 tot 5 hennen van dit ras. Anders wordt er zeker gevochten, en dat zou zonde zijn. De hanen zijn doorgaans niet agressief tegen mensen; ze worden juist heel tam.
Harig: het zijdehoen
Het zijdehoen is voor veel hobbykippenhouders toch wel een knuffelbeest. Het lijkt niet op een gewone kip, omdat het erg veel haren heeft. Het is kortgezegd een hele harige kip. Je kunt deze kip het best als sierkip houden. Een zijdehoen heeft een zachtaardig karakter. Dit ras is rustig en vertrouwend van aard. Doordat ze gemakkelijk handtam zijn te maken, zijn ze ook ideaal voor gezinnen met kleine kinderen. De hanen van dit ras zijn niet vechtlustig en ze kraaien ook niet vaak. De zijdehoen valt te herkennen aan de grote hoeveelheid haren. Dat is uniek voor een kip, omdat kippen meestal veren hebben. Door het ontbreken van deze veren, kan de kip niet vliegen. Dankzij de vacht van dit ras kan de kip prima tegen lage temperaturen. Hoge temperaturen vindt dit ras minder leuk, omdat ze het dan al snel warm krijgen. De ogen van een zijdehoen is groot, vol en bruinzwart van kleur. Ze zijn niet zwaar: een hen weegt 1,4 tot 1,8 kilogram. De hanen zijn wat forser, namelijk zo’n 1,5 tot 2 kilogram. Krielzijdehoenders zijn nog eens de helft kleiner. Erg leuke en lieve kippen om in je ren te hebben.
De lachende Ayam Ketawa
Wel eens een kip horen lachen? Het kan echt, met de Ajam Ketawa. We noemen dit kippenras ook wel eens heel toepasselijk ‘het lachhoen’ of ‘lachkip’. Het is een langkraairas van Zuid-Celebes in Indonesië. Het kraaien van deze kip lijkt nog wel het meest op de menselijke lach.
De Ayam Ketawa wordt al een erg lange tijd gefokt op Zuid-Celebes in Indonesië. De lokale adel was gek op dit ras, vanwege de buitengewone kraaieigenschappen. Lachhoenders bestaan uit meerdere soorten. De Dangdut kraait wel 30 seconden lang, terwijl de Garetek snel en veel achter elkaar kraait. Sinds enige jaren wordt het lachhoen ook in Europa gefokt. Ze zien eruit als klassieke landhoenen: slank, lichtgebouwd en hennen zijn vaak zo licht als krielkippen. Meestal heeft het lachhoen een enkelvoudige kam, maar bij dit ras komen ook kippen met een rozenkam voor. Gemiddeld wordt een haan van dit ras 2 tot 3 kilogram. Een hen wordt ongeveer 1 tot 2 kilogram en legt eieren van ongeveer 50 gram. Deze kippen worden vooral voor de sport gehouden en niet zo zeer vanwege eventuele legkwaliteiten.
De Nederlandse Baardkuif
Erg grappig om te zien, en makkelijk om van te houden: onze eigen Nederlandse Baardkuif, of Baardkuifhoen. Dit ras is wat minder contrastvol dan de Hollandse kuifhoender, maar is zeker even mooi. We kenden deze dieren vroeger beter onder de naam Padua. Het zijn vriendelijke en bekoorlijke dieren. Ze zijn erg slim en levendig en worden het liefst in schone omgevingen gehouden. Een drassige ren is geen goed idee, omdat de kip z’n kuif graag schoonhoudt. De kleurslagen van de Nederlandse baardkuifhoen zijn goudzwart gezoomd, zilverzwart gezoomd, geel witgezoomd, koekoek, blauw, zwart en wit. Jaarlijks legt de Nederlandse Baardkuif ongeveer 100 eieren. Een ei heeft een gewicht van ongeveer 48 gram. Het is dan wit van kleur. De Nederlandse Baardkuif heeft geen kam en behoort tot de sierrassen. Een haan is ongeveer 2,3 kilogram en een hen ongeveer 1,7 kilogram. Om het dier te kunnen houden moet een degelijke drinkwatervoorziening worden geregeld, die rekening houdt met de grote omvang van de kam van deze kip.
Extreem groot: De Brahma
De Brahma is niet zo zeer bijzonder vanwege hoe vaak de kip voorkomt, want daarin is de kip zeker niet uniek, maar vanwege zijn grootte. Oorspronkelijk komt deze kip uit Azië en wordt het geclassificeerd als reuzenhoen. Het is niet de zwaarste hoen, maar de grote hoeveelheid veren maakt dat hij groot en zwaar lijkt. We noemen de Brahma wel eens de koning onder de kippenrassen vanwege het postuur. Toch zijn ze niet erg dominant in een hok. Ze zijn juist rustig en vertrouwelijk. Ze zijn ook erg geschikt en lief voor kinderen. Een grappig detail aan de Brahma is dat het voor zo’n grote kip maar kleine eitjes legt. Als hoen is deze kip statig en opgericht, met een flinke donsontwikkeling en voetbevedering. Hij heeft een unieke bouw, omdat deze breed en diep is. In verhouding tot de rest van het lichaam heeft de Brahma een kleine kop. Volwassen Brahma’s kunnen behoorlijk wat wegen: een haan kan zo 4,5 kilogram worden. Een hen wordt ongeveer 3,5 kilogram. De Brahma legt eieren van ongeveer 60 gram.In Nederland is de Brahma volop verkrijgbaar en een absolute favoriet onder veel hobbykippenhouders. Bij de aanschaf ervan moet je wel denken om de grootte van de kippenren en het kippenhok. Zo’n grote kip heeft natuurlijk wel wat ruimte nodig.
Kukelekuuuuuuu: De Kosovaarse Kraaier
Een leuke kip waar je de buurman absoluut geen plezier mee doet: de Kosovaarse Kraaier. Ze maken een enorme herrie en kunnen flink lang kraaien. Dat is dan ook het belangrijkste kenmerk van deze kip. Oorspronkelijk komen ze uit de Balkan, en dan met name in Kosovo, Zuid-Servië en het Servisch-Montenegrijnse grensgebied. We zien deze kip als een langkraaier, omdat het verschrikkelijk lang kan kraaien. Een kraai kan zo 70 seconden duren. Daarom is het ook geen geschikte kip voor in een woonwijk. Toch is het een mooie kip om te houden, met de lange, iets vlakstaande staart en de zwarte bevedering. In West-Europa kennen we deze kraaier eigenlijk uitsluitend in de zwarte kleurslag. In de oorsprongslanden zien we de Kosovaarse Kraaier in meerdere kleurslagen. Als haan weegt deze kip zo’n 2 tot 3,25 kilo. Een hen weegt ongeveer 1,5 tot 2 kilogram. Jaarlijks legt dit ras ongeveer 160 witte eieren.
Siciliaans bekerkamhoen
Twee keer raden waar het Siciliaans Bekerkamhoen vandaan komt: inderdaad, uit Sicilië. Toch heeft het een nauw verwantschap met Amerika, omdat het ras familie is van de Amerikaanse buttercup.We zien de Bekerkamhoen al terug op Italiaanse schilderijen uit de 16e eeuw. Hoewel het ras veel in Sicilië voorkwam, wordt de mogelijke oorsprong vermoed in Libië en Egypte. Daar komen namelijk veel bekerkamhoenders voor. Aan het eind van de 19e eeuw kwam de kip mee naar de Verenigde Staten, waar het ‘Sicilian Buttercup’ wordt genoemd. De kam is dubbel aangelegd en heeft een verbinding aan de voor- en achterzijde, zodat het een ring- of bekervorm vormt. In Nederland zijn er geen speciaalclubs voor dit ras. In Duitsland is er wel de ‘Erhaltungszuchtverein für sizilianische Hühnerrassen’ voor. Gemiddeld wordt een haan ongeveer 2,4 kilogram; een hen ongeveer 1,8 kilometer.