Ben je van plan een legkip te kopen? Dan ben je misschien nieuwsgierig naar de verschillende rassen. Voor veel mensen is het van belang of een kip voldoende eieren legt en of deze makkelijk tam te maken is. Op deze pagina vind je alle informatie over de bekendste rassen en lees je tips over het houden van legkippen.
Wat is een legkip
Een legkip is een kip die vooral bedoeld is voor de productie van eieren. Veel verschillende soorten kippen leggen eieren, maar bepaalde rassen zijn productiever dan anderen. De rassen die onder de soort ‘legkip’ vallen, zijn zeer productief als het gaat om eieren leggen. Gemiddeld begint een legkip of een leghen vanaf haar 20e levensweek met eieren leggen. Je zult per twee dagen ongeveer een eitje vinden. Soms vind je er meer, soms worden er minder gelegd. Door goede legvoeding te gebruiken, kan de leg worden gestimuleerd. Wanneer je dagelijks wilt worden verwend met een vers eitje, is het goed er rekening mee te houden dat je extra aandacht aan de nesten moet besteden. Zo moet het nest bijvoorbeeld genoeg aantal uren licht per dag krijgen. Hoe meer licht er bij de kippen komt, hoe meer eieren er worden gelegd. Eventueel kun je het daglicht rekken met kunstmatig licht door een lamp te gebruiken, maar zorg er wel voor dat de kippen acht uur per dag slapen. Anders worden ze gestrest en dat is funest voor de productie.
Voordat je een raskip koopt
Als je op zoek bent naar een kip voor een eitje bij het ontbijt, is het goed om te weten dat niet ieder kippenras evenveel eieren legt. Zo kun je bijvoorbeeld beter niet voor een vlees- of sierras gaan. Voor eieren kies je het best een legkippenras. Over het algemeen zijn legkippen lichtgebouwd en heel actief. Dankzij hun lichaamsbouw kunnen ze ook vrij goed vliegen. Daarom is het handig om een omheining of een kippenren te maken. Deze moet voldoende hoogte hebben. Qua karakter zijn legkippenrassen vaak iets schuwer dan andere rassen. Dat betekent dat je als kippenhouder iets meer tijd moet doorbrengen om ze tam te krijgen. Wanneer je wilt kweken met legkippen, moet je er rekening mee houden dat kippen die veel eieren leggen minder snel broeds worden. Wil je het toch proberen? Houd dan een niet-legkip achter de hand, zodat je de bevruchte eieren van de legkip verder kunt uitbroeden. Op die manier weet je zeker dat het ei warm genoeg is om een kuikentje geboren te laten worden.
Kiezen voor een raskip?
Raskippen zijn kippen die speciaal worden gefokt om het ras sterk te houden. Wereldwijd zijn er zo’n 200 verschillende soorten raskippen over de hele wereld. Wat dat betreft is er genoeg keuze. Iedere soort heeft zijn eigen eigenschappen. Het ene ras staat bekend om de hoge eierproductie, terwijl het andere ras vooral een tam karakter heeft. Daarnaast zijn er ook kippen die simpelweg mooi zijn, maar eigenlijk niet veel te bieden hebben: sierkippen. Die zie je vooral op een tentoonstelling. Bekende raskippen, die bekend staan om hun leg, zijn onder meer de Braekel, de Leghorn, de Black Star, Rhode Island Reds, Playmouth Rock en de Orpington. Een aantal van deze rassen zullen we behandelen. Daarnaast behandelen we een aantal andere bekende rassen in eigen land.
Voordelen van de raskip
Raskippen zijn natuurlijk mooi om naar te kijken, maar ze hebben ook een eigen functie. Iedere raskip dient tot nut, om het ecosysteem draaiende te houden. Iedere soort heeft zijn eigen karaktereigenschappen. Dat is handig om te weten, want je kunt dan aan de hand van de soort al weten welk karakter ze hebben. Doorgaans worden raskippen ingeënt tegen verschillende kippenziektes. Met een raskip weet je dus bijna zeker dat de kip niet ziek zal worden. Er zijn prachtige, soms eeuwenoude kippenrassen te vinden. Door te kiezen voor een raskip in plaats van gewone kippen, help je de eeuwenoude rassen in stand te houden.
Soorten legkippen
In Nederland kennen we verschillende soorten legkippen. Iedere legkip moet op een andere manier gevoed worden, heeft een eigen karakter en heeft een andere hoeveelheid eieren deze zal leggen. We zetten de bekendste legkip rassen in Nederland op een rij.
Leghorn
De leghorn komt oorspronkelijk uit Italië. Het is een van de bekendste soorten legkippen en wordt overal ter wereld geëxporteerd. Het dier heeft een slanke lichaamsbouw, met witte oorlellen en gele benen. De leghorn legt witte eieren en is bijna nooit broeds. We komen de leghorn in verschillende kleuren tegen: wit, zwart, columbia, patrijs, bruinpatrijs, zilverpatrijs of met een roodzwartstaart. Gemiddeld wordt een haan ongeveer 2,5 tot 3,5 kilogram. Een hen is veel lichter: 900 gram tot een kilogram. Jaarlijks legt een leghorn ongeveer 300 eieren. Deze kippen hebben een prettige persoonlijkheid: ze zijn levendig en mits je ze correct en vriendelijk behandeld, zullen ze je snel vertrouwen. Dan kunnen ze tam gemaakt worden.
Ancona
De Ancona-kip is vernoemd naar de Italiaanse stad Ancona, waar de kip oorspronkelijk vandaan komt. Deze legsoort heeft een gestrekte lichaamsbouw: een lange rug met een vloeiende overgang naar de staat. De benen van de kip zijn geel, met donkere vlekjes. Het dier heeft witte oorlellen en roodbruine ogen en is ook te herkennen aan zijn of haar grote enkele kam. Over het algemeen komen we de Ancona in twee kleuren tegen: zwart-witgepareld en blauw-witgepareld. Gemiddeld wordt een haan van deze soort tussen de 2 en de 2,7 kilogram. Een hen wordt gemiddeld 1,8 tot 2,3 kilogram. Jaarlijks legt een Ancona-kip ongeveer 220 eieren. Ze worden niet snel broeds. Om ze snel tam te maken, moet je ze vriendelijk behandelen. Ancona’s hebben namelijk als eigenschap dat ze goed van vertrouwen zijn.
Araucana
De Araucana is ontstaan in Zuid-Amerika en werd vernoemd naar de Chinese Arauca-indianen. Je herkent deze kip aan hun korte, goed geronde, maar brede schedel. Ze hebben een wat wratvormige huidplooien, met veren ter hoogte van de oorlellen. Ook de kleuren van hun benen zijn bijzonder: die zijn groen. Je ziet de Auracana met of zonder staart. Kom je de Araucana tegen, dan zie je meteen de opgerichte houding die deze kip heeft. Dit ras heeft dan ook een verwantschap met vechthoenders. We komen ze in allerlei kleuren tegen: zwart, ongezoomd blauw, wildkleur, patrijs, zilverpatrijs, blauwpatrijs, geelpatrijs, tarwe, wit, goudhalzig, zilverhalzig en als koekoek. Gemiddeld wordt een Araucana-haan 2,0 tot 2,5 kilogram. De hen is ook stevig, met 1,6 tot 2 kilogram. Jaarlijks produceert de Araucana ongeveer 180 blauwe eieren. Ze zijn ook ideaal om mee te kweken: ze neigen tot broedsheid en zijn vaak uitstekende moeders. Het zijn rustige kippen, maar wel met een energiek karakter.
Lakenvelder
De Lakenvelder komt oorspronkelijk uit ons eigen land en uit Duitsland. Deze soort heeft een lichtgebouwd, gestrekt lichaam. Op zijn of haar hoofd zie je een middelgrote, enkele kam. De oorlellen zijn wit van kleur en de kip heeft oranjerode tot roodbruine ogen. We zien ze meestal in twee kleuren: zwart of blauwgetekend. Gemiddeld heeft dit kippenras een gewicht van 2 kilogram (voor een haan) en 1,6 kilogram voor een hen. Qua jaarlijkse eierproductie mag je ongeveer 150 tot 180 eieren verwachten. De Lakenvelder heeft als eigenschap dat deze beweeglijk en druk is. Het liefst scharrelt dit ras de hele dag door. Ze zijn zelden broeds.
Marans
De Marans kent zijn oorsprong in Frankrijk. Deze kip dook voor het eerst op aan het begin van de twintigste eeuw, in het vissersdorpje Marans. Deze is te herkennen aan de rode oorlellen, de beverde buitenteen en de levendige, oranjeroodkleurige ogen. De Marans heeft een enkele kam. Deze kip komen we tegen in verschillende kleuren, zoals koperzwart, goudkoekoek, zilverkoekoek, zwart, wit en Columbia. De Marans is een gewichte kip, die minimaal 2,5 kilogram wordt. Een hen wordt tot 3 kilogram, een haan kan zelfs 3,5 tot 4 kilogram wegen. Dat is ook niet zo gek: ze zijn lui en worden snel te dik. Jaarlijks legt de Marans ongeveer 200 eieren. Deze soort wordt niet snel broeds.
Assendelfter
De Assendelfter komt oorspronkelijk uit de Zaanstreek in Noord-Holland. De kip is licht en slank gebouwd en heeft een hooggedragen staart. Daarnaast heeft deze gebogen sikkelveren (bij hanen) en goed opgetrokken vleugels tegen het lichaam. Je herkent de Assendelfter onder meer aan de grove rozenkam met grote puntjes. Deze soort heeft kleine, witte oorlellen en een oranjerode oogkleur. Over het algemeen zien we de Assendelfter als zilverpel of als geelpel. Gemiddeld wordt een haan 1,7 kilogram en een hen 1,3 kilogram. Jaarlijks legt de Assendelter zo’n 180 crèmekleurige eieren. Deze kip is erg levendig, maar wel enigszins schuw. Deze soort wordt zelden broeds.
Orpington
Eind negentiende eeuw hield de Engelse William Cook zich bezig met het houden van kippen, in de plek Orpington. Hij was aan het fokken en ontwikkelde zo het Orpington-ras. Dit ras is groot en zwaar en heeft een rijke, vaak losse bevedering. Je herkent dit ras aan de diepe borstlijn en de korte rug. Het heeft een middelgrote kam en rode oorlellen. De oogkleur is meestal oranjerood. Veel voorkomende kleuren bij deze kip zijn zwart, buff, wit, blauwgezoomd, buffzwartgezoomd, zilver-zwartgezoomd, rood, porselein, gestreept, zwart-witgepareld, wit-columbia en meerzomig patrijs. Orpingtons zijn gewichtige kippen. Een haan telt ongeveer 4 kilogram, een hen ongeveer 3,5 kilogram. Gemiddeld leggen ze 150 eieren per jaar. Ze worden snel broeds en scharrelen graag vrij rond.
Barnevelder
De Barnevelder is Nederlands’ trots: de kip is ontstaan in Barneveld, een plaats die wereldwijd hoog in het vaandel staat op het gebied van pluimvee. Het is een middelzware kip, met een middellange en halfronde rug. De Barnevelder heeft een goed geronde, brede borst en een middelgrote kam. Je herkent het dier aan de vier tot vijf brede kamtanden. Het heeft rode oorlellen, een roogbruine oogkleur en goed opgetrokken vleugels tegen het lichaam. De poten zijn donkergeel, met aan de voorzijde bruinrode schubben bij hennen. De kip zelf zien we in de kleuren zwart, wit, dubbelgezoomd en blauwdubbelgezoomd. Een Barnevelder wordt als haan ongeveer 3,5 kilogram zwaar en als hen 2,7 kilogram. Jaarlijks legt deze soort ongeveer 180 tot 200 eieren. Dit ras is snel broeds, maar je moet ze wel aansporen: ze zijn van nature erg lui.
Plymouth Rock
De Plymouth Rock komt uit de Amerikaanse stad Plymouth en is te herkennen aan de vlakke, horizontale ruglijn en de diepe, volle buik. Het heeft ook een brede en diepe borst en een gele snavel. Naast de snavel zijn ook de poten geel. De kip heeft rode oorlellen en een middelgrote kam. De ogen zijn vaak levendig en roodbruin. We komen de Plymouth Rock tegen in verschillende soorten en kleuren: gestreept, wit, zwart, buff, patrijs, meerzomig zilverpatrijs, columbia, buffcolumbia of blauwgezoomd. Een haan wordt ongeveer 4 tot 4,75 kilogram, terwijl een hen ongeveer 3,5 tot 3,75 kilogram wordt. Het zijn dus gewichtige kippen. Jaarlijks legt dit ras ongeveer 200 eieren. Ze worden sneller broeds dan andere legrassen. Het zijn energieke, sterke dieren, maar zijn met liefde en beleid gemakkelijk tam te krijgen.
Rhode Island
De Rhode Island werd in de negentiende eeuw uitgevonden in de staat Rhode Island. Deze soort is vaak langgerekt, met een goed geronde borst. Net als veel andere soorten, heeft het gele poten en heeft deze alleen een roze kam. Het dier heeft grote, roodbruine ogen en rode oorlellen. De kleuren rood en wit zijn typisch voor deze soort kip. Hanen van deze soort worden ongeveer 3,8 kilogram, terwijl een hen ongeveer 3 kilogram wordt. Qua eierproductie zit je goed: ze leggen jaarlijks maar liefst 225 eieren. De Rhode Island wordt niet snel broeds. Ze zijn actief en scharrelen graag.
Braekel
De Braekel komt oorspronkelijk uit België en is ontstaan uit landhoenders uit het westen van Europa. Je herkent de Braekel aan de donkerbruine tot zwarte ogen en de donkere oogranden. Daarnaast heeft het een donker deel op de kam van de hen. De Braekel heeft een purperkleurige kambasis. Een diepe, goedgeronde borst en een diep, vol achterlijf bij hennen, is wat dit een sterke soort maakt. Dit ras heeft witte oorlellen en leliblauwe poten. We komen de kleuren goud, zilver, geel-witgeband, blauw, zwart, wit en witgebloemd vaak tegen bij deze soort. De Braekel is een lichte kip, met 1 kilogram voor een haan en 800 gram voor een hen. Jaarlijks legt deze soort ongeveer 150 tot 180 witte eieren. Deze soort is zelden broeds, maar is wel erg sterk, actief en vitaal.
Kleine legkippen
Ben je op zoek naar kleine kippen, die ook leuk zijn voor kinderen om te houden, en waarvan je een lekker eitje voor het ontbijt overhoudt? Dan zijn krielkrippen misschien een goed idee. De Cochin of de Orpington is een goede keuze om klein mee te beginnen. Zijdehoenders kunnen ook gekozen worden, maar die worden wel erg vaak broeds. Van de zijdehoender is ook een kriel, maar die is erg klein. Kleine legkippen leggen lekkere eitjes als ze worden gevoerd met foktoomkorrel- of meel. Voer ze dagelijks ook een handje kippengraan, fruit en groenvoer.
Grote legkippen
Grote kippenrassen zijn onder meer de Brahma, de Australorp, de Barnevelder en de Araucana. Ze hebben meer ruimte nodig dan sierkippen of krielkippen, waardoor het belangrijk is om grote kippenhokken te plaatsen. Het is ook mogelijk ze vrij in de tuin te laten rondlopen. Dan is het een goed idee schaduwplekken aan te brengen en een overdekt gedeelte te maken, zodat de kippen bij alle weeromstandigheden buiten kunnen zijn. Vaak zijn er ook kuikens verkrijgbaar van grote kippenrassen. Die worden meestal rond april op de markt gebracht. Mocht je hierin geinteresseerd zijn, dan is het raadzaam van tevoren contact op te nemen met de dierenhandel.
Legkippen houden
Bij het houden van kippen komt meer kijken dan je misschien in eerste instantie denkt. Natuurlijk is het van belang welk ras je gaat houden, evenals de grootte van het hok. Ieder ras vraagt om een specifieke verzorging. Wanneer je bijvoorbeeld kippen los in de tuin wilt laten lopen, kun je beter niet kiezen voor een ras met grote kuiven en baarden. Legkippen werken ook prima als afvalverwerkers. Ze scharrelen graag wat rond en vreten ook de resten. Lichtere legrassen vragen om meer ruimte, namelijk anderhalve tot twee meter. De kippen moeten jaarlijks worden gekortwiekt. Over het algemeen is een ren met drie kippen voor een doorsnee gezin. Ga je een kippenhok kopen? Houd er dan rekening mee dat de legkippen genoeg ruimte moeten hebben. Dat houdt in dat een oppervlakte van 1 bij 75 centimeter het minimum is, voor een toompje van drie niet te zware legkippen. Het hok moet tenminste 80 à 90 centimeter hoog zijn. Wanneer de kip te weinig ruimte heeft in het hok, gaat deze verenpikken.
Verzorging van legkippen
Wanneer je legkippen gaat houden, is het belangrijk om dagelijks minimaal een keer even te komen kijken. Open ‘s ochtends het hok en sluit deze ‘s avonds. In de ochtend kun je het water verversen, de voederbak vullen en graan of keukenresten uitstrooien. Controleer ook uitgebreid de gezondheid van de dieren. Door dagelijks contact met de kippen te hebben, worden ze aanhankelijker. Later op de dag kun je dan eieren rapen. In de avond krijgen de kippen graag nog een keer wat voer. Het kippenhok moet regelmatig worden uitgemest. Voorzie deze ook regelmatig van een nieuwe laag stro en houtkrullen. Om de kippen gezond te houden is het belangrijk dat ze verblijven op een droge plek, met voldoende ruimte en vers water. Ook een evenwichtige voeding is van essentieel belang, maar dat mag voor zich spreken.
Hoe voer je legkippen?
Legkippen zijn vaak levendige dieren. Daarom hebben ze behoefte aan energierijk voedsel. Zonder voldoende mineralen, vitaminen en andere elementen kan de kip niet goed functioneren. Het belangrijkste voer is de legkorrel. Legkorrels zijn te koop bij dierenspeciaalzaken en tuincentra. Geef de kippen ook elke dag wat gemengd graan of tuin- en keukenafval. Dat laatste zien ze als een lekkernij.
Hoe vaak leggen legkippen eieren?
Legkippen leggen ongeveer zes keer per week een ei. Twee kippen is voor twee personen dus voldoende om zelfvoorzienend te zijn. In het begin zijn de eieren vaak klein, maar naar verloop van tijd worden ze groter. Het is belangrijk om elke dag te rapen. In de winter leggen de kippen niet. Het liefst legt de legkip een ei op een rustige plek. Daarom kun je het best een aantal legnesten bouwen.
Is een haan nemen een verstandig idee?
Een haan kan een prima toegevoegde waarde zijn aan de tuin met kippen. Hij beschermt zijn kippen en kuikens goed. Het kweken van eieren kan uiteraard alleen met een haan, maar hij bevordert de leg van de kippen niet. Kies je voor een haan? Dan moet je tenminste vier kippen hebben. Neem geen meerdere hanen, want ‘haantjesgedrag’ bestaat niet voor niets: dat wordt vechten. Denk bij aanschaf van een haan wel na over de omgeving. Een haan kraait namelijk behoorlijk en dit kan voor ergernissen zorgen bij omwonenden. Uiteindelijk kan dat zelfs tot onrechtmatige overlast leiden.
BEN JE OOK BANG OM FOUTEN TE MAKEN BIJ HET KIPPENHOUDEN?
Veel beginnende kippenhouders maken fouten. Door onze gratis gids te downloaden kan je de meest voorkomende fouten voorkomen!