Luizen, mijt en kippenvlooien worden vaak in een adem genoemd. Logisch, want dit zijn de meest voorkomende problemen bij kippen. Kippenvlooien voeden zich met het bloed van de kip. Zo blijven ze en leven en vermeerderen ze zich razendsnel. En het blijft niet bij één kip, voordat je het weet heeft een hele toom vlooien. Hoe kun je dat voorkomen en aanpakken?
Vlooien bij kippen
Vlooien bij kippen zijn andere soorten vlooien dan bij bijvoorbeeld honden of katten. Wel zijn de eerste symptomen van vlooien bij alle dieren hetzelfde: hevige jeuk en irritatie. Ook kan bij alle dieren, dus ook bij kippen, een verspreiding in rap tempo gebeuren.
Kippenvlooien zijn geharde parasieten die via andere kippen worden geïntroduceerd in het verblijf. Maar hoe komt de eerste kip aan vlooien? Vaak komt dat van andere dieren of objecten. Zit een vlo eenmaal op een kip, dan kan deze gemakkelijk overspringen naar een andere kip. De reproductie wordt in gang gezet en ook de andere kippen in het verblijf raken besmet.
Vlooien bij kippen herkennen
Je kunt vlooien bij kippen met het blote oog zien zitten. Wil je het helemaal zeker weten, pak er dan even een loep bij. Het heeft weinig zin om elke kip apart te controleren op vlooien, omdat vlooien maar heel even op kippen verblijven. Nadat ze gebeten hebben, springen ze weer van de kip af. Daarom vind je ze vooral in de omgeving van de kippen.
Wat wel op de kip blijft zitten, zijn de eitjes van de vlooien. Deze vind je vaak tussen de veren van de kippen. De vlooien zelf verblijven vooral in het hok. Ook in het hok kun je de eitjes of larve van de vlooien terugvinden. De larve is vaak wit van kleur en kan geen bloed zuigen. Larven leven vaak in de uitwerpselen van de kippen.
Hoe zien kippenvlooien eruit?
Je herkent kippenvlooien aan hun zes sterke poten. Het zijn bruine insecten die erg snel kunnen lopen. Kippenluizen en kippenmijten blijven eigenlijk vaak op dezelfde plek zitten, maar vlooien zeker niet. Op die manier is ook het onderscheid te maken tussen luizen, mijten en vlooien. De beweeglijkheid is de belangrijkste eigenschap van kippenvlooien.
Vlooien kunnen een behoorlijke plaag worden voor kippen. Ze zorgen voor flinke overlast en voor zieke kipjes. Wanneer je last hebt van een heuse plaag kunnen deze beestjes ook overspringen op andere dieren, en soms op mensen. Voor mensen is de kippenvlo niet erg gevaarlijk. Een kippenvlo zit, zoals de naam al doet vermoeden, het liefst op een kip. Kippenvlooien hebben een gastheerkip nodig om te overleven.
Symptomen
Wanneer je last hebt van een vlooienplaag, merk je dat aan het gedrag van de kippen. Ze kunnen onrustig worden, of hebben last van stress. Daardoor gedragen ze zich anders dan anders, en voornamelijk agressiever. Sommige kippen trekken zich terug en leggen geen of minder eieren.
Als je goed tussen de veren kijkt, zie je de schilfers zitten. De kippen pikken aan de schilfers met hun snavel. Ze krijgen daardoor kale plekken tussen de veren. Uiteindelijk leidt dat tot veeruitval. Erg zielig, een kip zonder veren. Daarom is het belangrijk op tijd in actie te komen.
Naast deze symptomen kunnen ook kleine bloedingen voorkomen. De huid wordt schilferig en de kippen krijgen een verminderde eetlust. Ze zien er ook ziek uit; de kam wordt steeds doffer. Uiteindelijk krijgen ze misschien zelfs bloedarmoede. De laatste twee symptomen treden alleen op als er lang niets wordt gedaan aan de besmetting. Op dit punt bevinden zich er soms wel honderden vlooien op een enkele kip. In zo’n geval merk je dit meteen aan de gezondheid van de kip.
Kunnen kippenvlooien op mensen overleven?
Vaak wordt er de vraag gesteld of kippenvlooien op mensen kunnen overleven. Ze springen wel eens over, maar ze kunnen zeker niet op mensen overleven. Als vlo moet je je namelijk vermenigvuldigen, en dat gebeurt door te parasiteren. Op een kip lukt dat een kippenvlo erg goed, maar op een mens helemaal niet.
Dat komt doordat vlooien zich volzuigen met bloed. Kippen hebben niet zulke diepe bloedvaten, maar mensen wel. Parasieten zijn gewoon niet geschikt voor dergelijke slachtoffers. Ze bijten daarom alleen in hele zeldzame gevallen. Daar krijg je misschien even jeuk van.
Wanneer je het hok hebt betreden en opeens veel jeuk hebt, kun je beter controleren of je geen last hebt van bloedmijt. Dat geeft bij mensen namelijk ook behoorlijke jeuk. Het komt vaker voor dat bloedmijt overspringt op mensen, dan vlooien.
Gevolgen kippenvlooien
Vlooien hebben zonder meer een slechte invloed op de gezondheid van de kip. Ze zorgen niet alleen voor jeuk en irritatie, maar ook voor stress. Doordat de kip gestrest raakt, legt deze minder. Een ramp voor kippen die zijn aangeschaft als legkippen, en dus als doel hebben eieren te produceren.
Lijfelijk is het ook vervelend. Het pikken aan het eigen lijf, als gevolg van de jeuk, zorgt vaak voor wondjes en infecties. Wanneer kippen behoorlijk beginnen te pikken en veel wondjes veroorzaken, kunnen ze last krijgen van herhaaldelijk bloedverlies. Zo krijgen ze last van bloedarmoede. Ze worden dan duf en bleek. Om deze gevolgen te voorkomen, is het verstandig om vlooien te allen tijde te behandelen.
We spraken al even over de gevolgen voor mensen. Vlooien bij kippen kunnen mensen bijten, waardoor er kleine, rode, jeukende bultjes ontstaan. Echter, deze zijn ongevaarlijk voor mensen. Voor een vlooienbult, opgelopen door een kippenvlo, hoef je dan ook niet naar de dokter voor een behandeling.
Vlooien bij kippen voorkomen
Het liefst voorkom je dat je vlooien in het hok krijgt. Helaas is volledig voorkomen bij vlooien zo goed als onmogelijk. Dat komt doordat de parasieten op diverse manieren bij de kip terecht kunnen komen. Je kunt de kans op besmetting wel drastisch verkleinen.
Wanneer je de kans op besmetting wilt verkleinen, is een goede hygiëne erg belangrijk. Dat wil niet alleen zeggen dat je het verblijf moet opruimen en schoonhouden, maar dat je ook voldoende moet ventileren. Voedselresten kunnen overigens ongedierte veroorzaken, die vlooien kunnen dragen. Ruim deze daarom op tijd op. Reinig het hok regelmatig grondig, zeker bij het gebruik van objecten van andere kippenhouders.
Voorkom een grote plaag door het hok regelmatig te controleren en tussen de veren van de kippen te kijken. Zie je eitjes of schilfers? Dan zou dat kunnen duiden op een vlooieninfectie.
Behandeling in de zomer
Wanneer je eenmaal vlooien in het hok hebt, is het lastig om deze weer weg te krijgen. Door op tijd te beginnen met de bestrijding van de toekomstige nieuwe bewoners in het hok, voorkom je een vlooienplaag. Begin al in de zomer met het preventief behandelen. Gebruik hiervoor een vlooienbestrijdingsmiddel. Je kunt in de zomer ook al andere maatregelen nemen ter voorkoming van kippenvlooien in het hok.
Tabakstelen, varens en boerenwormkruid
Tabakstelen, varens en boerenwormkruid zijn soms echt wonderlijke middelen. Ze verjagen niet alleen luizen en mijten, maar ook vlooien. De parasieten houden niet van deze planten. Meng de gedroogde planten met de bodembedekker in het hok, om vlooien te voorkomen.
Liever op een eenvoudige manier gebruikmaken van deze planten? Plant ze dan gewoon in het hok. De kippen hebben er geen last van, maar de vlooien wel. Zo voorkom je op een natuurlijke manier dat die vervelende vlooien je geliefde kippen bijten.
Vlooien bij kippen bestrijden
Kippenvlooien moeten snel bestreden worden. Als de bestrijding uitblijft, kan dit soms leiden tot zelfs levensbedreigende situaties voor de kip. Hoe pak je de bestrijding van deze lastige beestjes aan?
Wanneer je last hebt van vlooien in het hok, moeten de kippen uit het verblijf gehaald worden. Ze moeten dan tijdelijk in een ander hok verblijven. Zowel de kip als het verblijf moeten grondig behandeld worden om zich te verzekeren van een vlooienloze omgeving.
Waar zitten de vlooien?
Vlooien houden van warme plekjes. Het is goed om dit te onthouden wanneer je een kip gaat ontsmetten. Vaak zitten de kippenvlooien onder de vleugels en bij de anus. Wanneer je gebruikmaakt van een spray, zijn dit plekken die niet mogen worden overgeslagen. Daarnaast zitten de vlooien ook door het hok verspreid. Zeker tussen de naden en kieren mogen ze graag verblijven.
Het hok reinigen
Om af te rekenen met kippenvlooien moet na overplaatsing van de kippen het hok grondig schoon worden gemaakt. Dit doe je door al het strooisel te verwijderen en een behandeling met anti-vlooienmiddel in te zetten. Je doet er verstandig aan om ook te stomen op hoge temperatuur. Witkalk vinden vlooien niet fijn, dus de schoonmaak daarmee is erg handig.
Reinig alle objecten in het verblijf nauwkeurig. Ook de stokken en de voederbakken mogen niet overgeslagen worden bij de schoonmaakbeurt. Daarnaast is het goed om extra aandacht te besteden aan de kieren en naden. Hier zitten de vlooien graag.
Verwijder alle bodembedekking, etensresten, uitwerpselen, etensresten en losse spullen in het hok. Reinig alle objecten met verdunde chloor en spuit daarna alles af met water. Laat het hok goed drogen en behandel het nog eens met een vlooienbestrijdingsmiddel. Wanneer je dit proces een week later nog eens herhaalt, wordt de kans op een vlooienplaag kleiner. Het is zo belangrijk om het proces een week later nog eens te herhalen, omdat er nog eitjes van de vlooien uit kunnen komen.
Anti-vlooienmiddel en antibiotica
Op de kip zelf is het handig een anti-vlooienmiddel te gebruiken. In het geval van een hevige besmetting is zwaarder geschut noodzakelijk. Dan kan er ook gekozen worden om ontstekingsremmers of antibiotica toe te dienen.
Deze medicijnen zijn niet zomaar te verkrijgen. Ze moeten worden voorgeschreven voor een dierenarts. Vaak bestaan de medicijnen uit zalfjes. In het geval van een flinke vlooienplaag met lijden voor de kippen, is het een goed idee een bezoekje te brengen aan de veearts.
Natuurlijk middel tegen kippenvlooien
Het klinkt misschien gek, maar denk er maar eens over na: een zandbad. Dit is voor kippen erg belangrijk. Ze schudden zich tevreden uit nadat ze zichzelf helemaal hebben ondergedompeld in het zand. Zie het als een douche nemen. Hiermee maken kippen zichzelf goed schoon en ontdoen ze zich van kriebelende beestjes.
Een goed natuurlijk middel tegen vlooien is zand. Wanneer je diatomeeënaarde gebruikt, is de kans op vlooien een stuk kleiner. Deze soort aarde werkt ook goed tegen luizen en mijten. Drie beestjes in één klap, dus.
Azijn tegen vlooien
In principe kun je azijn gebruiken tegen kippenvlooien. Het grote voordeel van azijn is de vreselijke geur voor deze beestjes. Luizen, mijten en vlooien vinden de stank ondraaglijk. Maar wees wel voorzichtig met het gebruik van azijn. Pure azijn gebruiken is nooit een goed idee. Dit kan de huid van de kippen beschadigen.
Verdun de azijn daarom eerst met water. Gebruik een verhouding van een tot twee. De helft water, de helft azijn is dus prima. Je kunt niet alleen de kippen met azijn behandelen, maar ook het hele hok zelf.
Lavendelolie tegen vlooien
Lavendel ruikt erg sterk en daar houden veel beestjes helemaal niet van. Dat geldt ook voor vlooien. Je creëert een natuurlijke barrière door lavendel rondom de ren en het kippenhok te plaatsen.
De plant is niet giftig voor kippen, maar geeft wel een vreselijke geur voor ongedierte. Naast dat het goed is voor de kippen en slecht voor de vlooien, is lavendel ook gewoon een goede toevoeging aan de tuin. Zeg nu zelf: een struikje lavendel rondom het kippenhok staat toch beeldig?
Knoflook tegen vlooien
Knoflook zuivert het bloed. Het geeft een smaak af waar beestjes, dus ook vlooien, niet van houden. Daardoor blijven ze wel weg van de kip. Knoflook is ook goed voor de weerstand van kippen. Daardoor zijn ze beter beschermd tegen ziektes.
Wanneer je gaat bestrijden, kun je het best gebruikmaken van knoflookolie. Dit is erg geconcentreerd en werkt daarom vaak nog beter dan normale knoflookteentjes. Overdrijf het niet met het toedienen van knoflook. Kijk goed naar de ideale dosering, want te veel knoflook kan zorgen voor bloedarmoede.
Anti-vlooienmiddelen gebruiken
De meeste chemische anti-vlooienmiddelen werken op basis van pyrethrine. Dit is verkrijgbaar onder verschillende namen. Beaphar 404 en Denka U-2 zijn middelen die pyrethrine gebruiken en werken tegen de verspreiding van kippenvlooien.
Bestrijdingsmiddelen en eieren bij kippenvlooien
Kippenvlooien zijn weliswaar met verschillende vlooienbestrijdingsmiddelen te behandelen, maar het is goed hiermee op te passen wanneer het om behandeling bij legkippen gaat. Niet alle antivlooienmiddelen zijn geschikt als de eieren van de legkippen nog ter consumptie gebruikt moeten worden. Sommige schadelijke stoffen in de bestrijdingsmiddelen komen namelijk in de eieren terecht. Ze zijn dan ook schadelijk voor de mens.
Middelen met fipronil zijn verboden in Nederland. Gebruik ze daarom niet. Zeker niet bij kippen waarvan je de eieren of het vlees nog wilt eten. Het is ook goed om te weten dat er veel middelen zijn die onschadelijk zijn voor de kip en de mens. Koop daarom een middel dat echt geschikt is voor kippen en ander pluimvee. Informeer hiernaar bij de specialist.