Kippen leggen geen eieren meer, wat nu?

Help! Je kippen leggen plots geen eieren meer! Paniek, want een kip die stopt met leggen is niet normaal. Of valt het allemaal toch wel mee? Allereerst: kom tot rust en begrijp waarom je kippen misschien geen eieren meer leggen. We leggen je ook graag uit hoe je de leg weer op gang kunt helpen.

Wanneer leggen kippen geen eieren meer?

Op sommige momenten leggen kippen geen eieren meer. Er zijn sowieso twee vaste momenten in het jaar waarop de kip even stopt met leggen: de winter en de rui. In de winter stoppen bijna alle kuikens met eieren leggen. De rui is voor iedere kip verschillend, maar de meeste kippen stoppen met leggen.

Maak je niet te druk: als deze perioden over zijn, begint je kip vanzelf weer met leggen. Zo werkt de biologische klok van je kip. Is het geen winter, of is je kip niet in de rui, maar legt het toch geen eieren meer? Dan is er waarschijnlijk iets anders aan de hand. Daar gaan we ook dieper op in.

Winter

In de winter legt je kip geen eieren meer. Het is volkomen normaal gedrag dat je kip een pauze neemt van het leggen. De winter is een van de meest donkere perioden van het jaar. Dat heeft een weerslag op de kip, want zij heeft daglicht nodig om eieren te kunnen liggen. Zodra de lente weer aanbreekt, schijnt de zon weer wat langer.

Vanaf dat moment krijgt je kip weer aanstalten om eieren te gaan leggen. In de winter zul je dus eitjes uit de supermarkt moeten halen. Maar zodra het weer lente is, is je kip weer back in business. Maak je niet te druk om de winterstop. De meeste kippen beginnen gewoon weer met leggen.

Rui

Eenmaal per jaar gaan je kippen in de rui. Meestal is dat in de nazomer of in de herfst. Wanneer je kippen in de rui zijn, verliezen ze hun veren. Ze krijgen dan een nieuw verendek. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Je kip kan zich er een beetje beroerd, moe en lusteloos van voelen. Je ziet misschien zelfs dat je kip een wat blekere kam krijgt, net alsof ze ziek is. Toch is de rui niet iets waar je je zorgen over hoeft te maken. De rui is namelijk een natuurlijk precies.

De rui kan soms wel 2 maanden duren. In die periode legt de kip dan ook geen eitjes meer. Het enige wat je hier aan kunt doen, is geduld hebben en je kippen ondersteunen met wat extra vitaminen en mineralen. Zo zorg je ervoor dat je kip sterk en gezond blijft. En na de rui begint je kip uiteraard gewoon weer met liggen.

Mijn kippen leggen geen eieren meer: de oorzaken

Je hebt het gedeelte over de rui en de winter gelezen. Maar de zon schijnt buiten en het is lente of hartje zomer. Dan vraag je je natuurlijk op dit moment af: ‘Waarom leggen kippen geen eieren meer?’ Dat kan allerlei oorzaken hebben. Denk bijvoorbeeld aan stress, bloedluizen of andere ziekten.

Het kan allerlei oorzaken hebben dat je kippen geen eieren meer leggen. Laten we eens ingaan op de meest voorkomende oorzaken, en laten we daarna kijken wat je daaraan zou kunnen doen.

Stress

Weleens gehoord van de ‘stresskip’? Die uitdrukking is niet voor niets zo. Stresskippen zijn zieke kippen. Oftewel: kippen die last hebben van stress. Net als mensen kunnen kippen zich enorm gespannen, onwennig en zelfs depressief voelen. Meestal komt dat doordat ze ergens van schrikken of doordat ze ergens aan moeten wennen.

Je kippen kunnen stress krijgen als ze in een andere omgeving worden geplaatst. Zelfs het vervangen van een hok kan al voor stress bij ze zorgen. Wat dat betreft zijn kippen wel een beetje gewoontedieren. Ook andere voeding kan ervoor zorgen dat je kippen geen zin meer hebben om te leggen. Lawaaihinder en werkzaamheden in de tuin kunnen ook zorgen voor problemen.

Probeer te achterhalen wat het probleem is, en probeer het probleem op te lossen of het iets makkelijker te maken voor je kippen. In sommige situaties kun je helemaal niets doen. Dan is het gewoon een kwestie van tijd. Je moet dan even wachten tot je kippen weer beginnen met eieren leggen, hoe vervelend dat ook is.

Bloedluizen of vlooien

Bloedluizen en vlooien komen regelmatig voor bij kippen. Sterker: iedere kip gaat ze waarschijnlijk een keer krijgen. Wanneer je kip is geïnfecteerd met bloedluizen of vlooien, voelen ze zich lusteloos. De bloedluis zuigt namelijk letterlijk het bloed uit het lichaam van de kip. De oorzaak van dit probleem is meestal een probleem met het kippenhok. Misschien zijn er naden of kieren waarin de insecten zijn gekropen. De bloedluizen of vlooien springen dan over de kip. Op die manier raken ze geïrriteerd en wordt de kip uit haar dagelijkse routine gehaald.

Onderdeel van die dagelijkse routine is natuurlijk het leggen van eieren. Als je kip last heeft van bloedluizen of vlooien, kan de leg tijdelijk stoppen. Bloedluizen kunnen een zeer ernstig probleem vormen. Op onze website lees je meer over bloedluizen en wat je daar aan kunt doen. Je kunt trouwens bloedluizen voorkomen door preventief tabakstelen in de legnesten of op de bodem te leggen. De meeste insecten haten die geur hartgrondig, en bedenken zich wel twee keer voordat ze in zo’n stank gaan zitten.

Verloren leg

Belachelijk? Misschien. Gebeurt het? Zeker. Soms legt de kip wel eieren, maar vind je ze gewoon niet. Zeker als je kip een vaste plaats heeft om te leggen, kan je kip opeens verstoppertje willen spelen. Kippen durven af te wijken van hun gewoonten en kunnen hun eieren ergens neerleggen, waar jij nog niet aan hebt gedacht.

Als je dus in een keer geen eieren meer ziet, is het eerst zaak op ontdekkingstocht te gaan. Ga goed op zoek naar de eieren. Kijk niet alleen in verborgen hoekjes, maar ook tussen de struiken en rond de bomen. De kans is aanwezig dat je de eieren daar aantreft. Vind je op een bepaalde plek eitjes? Dan moet je je kippen weer teruglokken naar hun legnest.

Dat kun je doen door een zogenoemd kalkei in het nest te leggen. In het instinct van de kip zit dat een kip op een ei moet gaan zitten. Instinctief gaat ze dan ook af op het kalkei. Ze zal haar eieren bij het valse ei leggen. Zo voorkom je dat de rest van je kippen hun leven hun eieren moet zoeken. Een hele simpele manier om het probleem op te lossen, dus.

Opgegeten eieren

Geloof het of niet, maar kippen eten hun eigen eieren wel eens op. Je vindt er dan helemaal niets van terug. Zelfs geen eierschalen. Als een kip haar eigen eieren eet, eet ze die tot de laatste splinter op. Het is dan ook best lastig erachter te komen of je kip haar eigen eieren eet. Toch kunt je dit testen. Laat een echt ei 3 dagen liggen. Is het ei opeens weg? Dan pikt er één of meerdere kippen eieren. Want naast hun eigen eieren, kunnen kippen ook de eieren van een ander opeten.

Maar soms hebben je kippen geen schuld. Andere dieren als roofvogels, kraaien, ratten, eksters, marters en egels eten ook graag kippeneieren. Dan is het zaak om maatregelen te nemen om deze dieren uit de buurt van je kippen te houden.

Je kip is broeds

Als je kip broeds is, legt ze geen eieren. Sommige rassen worden snel broeds, terwijl anderen nauwelijks broeds worden. Als de temperatuur stijgt, is de kans groter dat de kip broeds wordt. Hogere temperaturen hebben een invloed op de hormonen. Het laten liggen van eieren kan ook zorgen voor broedsheid. Broedse kippen kunnen elkaars gedrag kopiëren. Zo kan het dus zijn dat je meerdere kippen hebt die opeens niets meer leggen. Het is dan meer toeval dan een probleem in het kippenhok.

Je kip wordt ouder

Wanneer kippen ouder worden, wordt de leg wat minder. In hun eerste twee levensjaren leggen kippen het best. Vanaf het derde jaar wordt het al wat minder. De meeste legkippen blijven regelmatig leggen tot een leeftijd van 5 of 6 jaar. Daarna gaan ze met pensioen en kun je ze alleen nog houden voor de sier.

Als je kip te oud is geworden voor het leggen, legt je kip helemaal niet meer. Het opnieuw beginnen met leggen komt dan niet voor. Is je kip nog wat jonger, dan zou het ook kunnen zijn dat je kip last heeft van een medisch probleem.

Een medisch probleem

Een relatief weinig voorkomend probleem is legnood of buikleg. Dat houdt in dat er een ei vast zit in de eileider, of dat de kip een dubbel of kapot ei heeft. Het kan ook zijn dat het ei afwijkt, of simpelweg te groot is. Kalkgebrek, overgewicht en het niet kunnen vinden van een goed nest, zijn ook veel voorkomende oorzaken bij legnood of buikleg. Dit komt vaker voor bij jonge, pas beginnende legkippen dan bij kippen die al wat ouder zijn. Je kunt het vrij makkelijk zien: de kip zit opgetrokken en probeert alsmaar te persen.

Zet de kip in warm water. Zo’n 30 tot 35 graden Celsius is prima. Dat kan helpen de opening te verbreden. Ook kun je wat druppels slaolie druppelen in de cloaca van de kip. Op die manier wordt het makkelijker om het ei uit te persen.

Kippen die werken als hanen

Sommige kippen nemen de rol over van een haan, als deze niet aanwezig is. Ze wordt agressiever, begint te kraaien en stopt met het leggen van eieren. Ze neemt de gehele mannelijke rol op zich. Heb je hier last van? Zet dan een haan bij de hennen. Dat zorgt voor rust in het hok, en het zorgt ervoor dat de kip de hanenrol laat vallen. Het hanengedrag verdwijnt dan al snel weer, omdat de echte haan het niet zal tolereren dat zijn hennetjes zich als een haan gedragen. Meestal begint de leg dan ook weer.

Zo komt de leg weer op gang

Wil je de leg bevorderen? Dan is het belangrijk dat je kwalitatieve legvoeding geeft, voor een intensieve leg. Een verkeerde voeding kan ervoor zorgen dat de leg verstoord raakt. Kippen die niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen, kunnen opeens stoppen met leggen. Aan de andere kant is het ook niet goed te overdrijven. Kippen die te veel voedingsstoffen binnenkrijgen, kunnen ook minder gaan leggen.

Voer je kip regelmatig wat groenvoer, grit, kiezel, wormen en granen. Laat je kippen af en toe ook wat rondlopen in je tuin, zodat ze zelf in hun voedsel kunnen voorzien. Scharrelende kippen leggen kwalitatief betere eieren dan kippen die altijd vastzitten.

Wanneer het winter begint te worden, kun je kiezen voor kunstlicht. Kunstlicht zorgt ervoor dat de kip denkt dat het nog langer dag is. Daarmee kun je de winterstop met het leggen wat langer uitstellen.

Natuurlijk is het voor een goede leg belangrijk dat je kip gezond is. Daarbij is het vooral belangrijk dat je goed drinkwater geeft. Schoon water en genoeg water drinken is heel belangrijk. Als je kip algeheel gezond is, zal de leg ook goed gaan.

Voorkom stress bij je kippen. Verander daarom niet te veel aan de omgeving, aan het voer, aan het verblijf of aan de samenstelling van de kippen. Op die manier weet je zeker dat je kippen goed zullen blijven leggen.

Soms zit de kip simpelweg niet goed in haar vel. Dan gaat de leg even wat minder. Dan is alleen geduld de remedie. Het leggen zal vanzelf weer beter worden. Hetzelfde geldt in de winter en tijdens de rui: de kip pakt het leggen vanzelf weer op. Je kunt er weinig invloed op uitoefenen, dus geduld is dan een schone zaak.

Welke rassen leggen het best?

Ook goed om te weten: de verschillende kippenrassen zorgen voor een verschillende eierproductie. Het ene ras is nu eenmaal wat sterker in het leggen dan de andere. Dit zijn de beste leggers:

Soort kip	Gemiddeld aantal eieren per jaar
Isa Brown	300 eieren per jaar
Nera Brown	300 eieren per jaar
Lohman	300 eieren per jaar
Leghorn	200 eieren per jaar
Barnevelder	180 eieren per jaar
Braekelhoen	180 eieren per jaar
Ardenner	180 eieren per jaar