Kippen kortwieken: mag dat en hoe doe je dat?

Sommige kippen kunnen vliegen. En als hun vleugels langer en krachtiger worden, kunnen ze steeds hoger en verder vliegen. Niet echt wenselijk als je in een woonwijk woont. Je wilt immers niet dat je kippen ervandoor gaan of op visite gaan bij de buren. Daar is een oplossing voor, die niet onomstreden is: kortwieken. Vroeger gingen kippenhouders nog verder, en deden ze zelfs aan leewieken. Wat zijn deze twee methodes precies? En wat is het verschil? En waarom is leewieken eigenlijk verboden?

Wat is kortwieken?

Wanneer we het hebben over kortwieken, hebben we het over een methode om de belangrijke veren van de vleugel van een vogel af te knippen. Dit gebeurt meestal aan één zijde. Op die manier voorkom je dat je kip gaat vliegen. De belangrijke veren noemen we de slagpennen. Kortwieken is in principe een pijnloze behandeling. Je kunt het in principe vergelijken met nagels knippen.

Wat het probleem is met kortwieken, is dat je je kip ernstig uit balans brengt. Door slechts aan een zijde de slagpennen te knippen, kan de kip niet meer vliegen. Dat is tegen haar natuurlijke instinct. Sommige kippen vliegen nu eenmaal. Gelukkig is er een methode om het vliegen te verminderen, zonder je kip drastisch uit balans te brengen of schade toe te brengen. Als je je kippen voorzichtig kortwiekt en de stappen uit dit artikel opvolgt, is er niets aan de hand.

Als je je kip tweezijdig kortwiekt, kan ze nog wel vliegen, maar niet meer zo ver en niet meer zo hoog. Op die manier kan je kip gewoon haar natuurlijke gedrag uiten, zonder het vervelend wordt voor de kippenhouder.

Waarom kortwieken?

Kippen kortwieken wordt meestal gedaan om ervoor te zorgen dat de kip niet meer zal vliegen, of minder zal vliegen. Dat is eigenlijk ook de enige reden om het te doen. Lange vleugels hebben is namelijk voor een kip helemaal niet vervelend. Het kan geen kwaad om ze te laten groeien, als je accepteert dat je kippen kunnen vliegen.

In sommige situaties wil je dat je kippen niet, of veel minder kunnen vliegen. Bijvoorbeeld als je je kippen in een woonwijk houdt. Het is niet wenselijk dat je kippen bij de buren op bezoek gaan. Kortwieken is dan een optie, maar er zijn ook nog alternatieven. Daarover lees je zo meer.

Kippen kortwieken: wanneer?

Wat is nu de perfecte kippen kortwieken leeftijd? In principe is het een goed moment als de eerste slagpennen zijn aangegroeid. Wanneer dat gebeurt, verschilt per kippenras. Je moet hiervoor de groei goed in de gaten houden. Natuurlijk kun je ook ervaringen uitwisselen en om raad vragen bij dierenspeciaalzaken en kippenfokkers.

Als je eenmaal met knippen bent begonnen, is het zaak dat je de kip steeds in de gaten houdt. De slagpennen groeien namelijk gewoon weer aan, dus op een gegeven moment is je kip weer op volle sterkte. Merk je dat de slagpennen weer aardig groeien, dan is het tijd om te knippen.

Kortwieken: stappenplan

Ga je een kip kortwieken? Dan doe je dat op de hoogte van de kleine veren, dichter bij het lichaam. Gebruik voor het kortwieken een schone kwaliteitsschaar. Op die manier is het kortwieken het meest effectief en 100 procent pijnloos. Heb je dit nog nooit gedaan? Dan is het handig om dit stappenplan te volgen:

  • Probeer de kip eerst op een rustige manier te vangen. Zorg ervoor dat je kip niet gestrest is, want anders kan het een vervelende ervaring voor jou en de kip worden. Pak je kip vast met duim en wijsvinger bij de basis van de vleugel;
  • Strek de vleugel volledig uit, zodat je de veren ziet. De lange veren aan de buitenkant, heten de slagpennen. Dit zijn de kippenveren die je gaat kortwieken;
  • Je kunt de slagpennen met een goede schaar één voor één afknippen. Pak de hoogte waar de kleine veren aan de binnenkant zitten. De dekveren boven de vleugel moeten natuurlijk blijven zitten, dus probeer daar ruim onder te blijven;
  • Laat één of twee slagpennen intact, zodat het minder duidelijk is dat je kip is gekortwiekt. Dit lijkt wat mooier.

Goed om te weten: een keer per jaar komt de kip in de rui. Dan krijgt je kip een nieuw pak met veren, en dus ook nieuwe slagpennen. Dat houdt in dat je kippen weer op volle kracht kunnen vliegen. Daarom moet je de kippen dan weer opnieuw kortwieken. Het kortwieken is dus een jaarlijks terugkerend klusje. In principe doe je kortwieken een keer per jaar, na de rui.

Kortwieken of leewieken?

Vroeger konden kippenhouders de keuze maken tussen kortwieken of leewieken. Leewieken is het amputeren van de vleugel vanaf het middenhandsbeentje. Het is dus een heel andere methode dan het afknippen of inkorten van de slagpennen. Leewieken moest al heel vroeg in het leven van de kippen gebeuren. Al vanaf een leeftijd van drie weken vond de amputatie plaats. Het middenhandsbeentje is een van de belangrijkste botten die de kip gebruikt om te kunnen vliegen.

Leewieken hoefde maar een keer te gebeuren, en was niet iets wat je hoefde te herhalen: de ingreep was permanent. Over leewieken is veel maatschappelijke discussie ontstaan, omdat het dieronvriendelijk is. Je amputeert iets van je kip, en dat is een pijnlijke ingreep.

Verbod op leewieken

Het is verboden om je kippen te leewieken. Het mag niet meer. Eerst was het zo dat leewieken alleen nog mocht bij vogels die buiten gehouden worden zonder overkapping, maar sinds 2018 is het helemaal verboden. Doe je het toch, dan kun je daar een flinke boete voor krijgen.

Eerlijk gezegd vinden we leewieken geen actie voor een liefhebber van de verschillende kippenrassen. Kortwieken is een veel betere methode, ondanks dat je deze methode soms moet herhalen. Helemaal niet kortwieken is een nog betere methode, omdat je dan niets aan je kippen aanpast.

Wat zijn de nadelen van kortwieken?

Kortwieken heeft wel enkele nadelen. De meningen over kortwieken lopen uiteen. De een ziet het als een manier van verzorging, terwijl een ander het als onwenselijk kan zien. De Dierenbescherming vindt kortwieken bijvoorbeeld in zijn geheel onwenselijk. Zeker als het gaat om wilde vogels.

Kippen kortwieken doe je om te voorkomen dat ze gaan vliegen. Echter, het natuurlijke gedrag van de kip is af en toe een stukje vliegen. Daar komt bij dat je onveilige situaties voor de kip kunt veroorzaken. Wanneer een kip zich bedreigd voelt, vindt ze het fijn dat ze kan wegvliegen. Nu kan dat niet. Nu is er dus een grotere kans dat je kip wordt aangevallen door een kat of een vos. Dat zul je dus moeten overwegen.

Doet kippen kortwieken de kip pijn?

In principe doe je de kip geen pijn met kortwieken. Je veroorzaakt geen leed bij je dieren. Dat is altijd fijn om te weten. Het is ook niet zo dat het kortwieken helemaal geen voordelen heeft voor kippen. Wanneer je je kip ‘in gevangenschap houdt’, zoals dat zo mooi heet, hebben ze een goed leven met genoeg voer en veiligheid. Je neemt de zorg voor je kippen op je. De kans dat ze worden aangevallen is in gevangenschap al een stuk kleiner dan in het wild.

Wil je kortwieken, dan kun je dat dus doen. Er is wat maatschappelijk debat over, maar uiteindelijk bepaal jij als kippenhouder en eigenaar van de kippen zelf wat je met je eigen kippen wilt doen. Het is niet bij wet verboden. Leewieken is wel bij wet verboden.

Alternatieven voor kortwieken

Zoals gezegd is helemaal niet kortwieken de beste methode die je kunt kiezen. Je past dan niets aan je kip aan. Maar wat is dan het alternatief voor kortwieken? Het is een oplossing die erg voor de hand ligt, maar waar toch weinig mensen voor kiezen: het ophogen van je kippenren of je omheining.

Eigenlijk is een hogere kippenren of omheining voldoende om te voorkomen dat je kip ervandoor vliegt. Het is juist een goed idee, omdat je er maar één keer werk van hebt, en je kip er geen last van heeft. Begint je kip te vliegen in de ren of in de buurt van de omheining, dan zal je kip al redelijk snel doorhebben dat dat niet gaat. Met een kippenren of een omheining van ongeveer 150 centimeter, voorkom je dat je kippen gaan vliegen.

Voor zwaardere kippen is een omheining van 50 centimeter al voldoende. Hoger kunnen ze niet vliegen, omdat het gewicht dat niet toestaat. Toch is het altijd goed om een iets hogere ren of omheining te bouwen, omdat kippen best vindingrijk zijn. Ze vinden altijd wel een manier om toch te proberen hoger te vliegen.

Geen opstapje voor je kippen

Voorkom dat je een overdek verblijft van een meter naast een omheining van 150 centimeter zet. Dan maak je namelijk een soort opstapje voor je kippen. Je kippen zullen dan via het dak van het verblijf uit de omheining vliegen, en dat is knap lastig voor een kippenhouder.

Laat je daarom adviseren over hoe je het best een kippenren of een kippenhok kunt bouwen of kunt kopen. In de Kippengids vind je ook al veel handige tips hiervoor.

Plaats een reactie