Kippen houden is voor steeds meer mensen een leuke hobby. Kippen zijn leuk gezelschap, ze bieden je wat om handen, geven je eitjes en sommige soorten zijn prima huisdieren. De buren denken misschien al snel aan overlast, maar in de praktijk valt dat goed mee, als je weet wat je doet en waar je moet beginnen. Om voor het eerst kippen te houden in de eigen tuin, geven we een paar praktische tips.
De eerste stappen zetten
Ga je voor het eerst kippenhouden? Dan is het goed met een aantal zaken rekening te houden. Denk bijvoorbeeld aan de verblijfplaats van de kippen, welke soort kippen je neemt en hoeveel. Misschien wil je later ook nog een haan toevoegen, maar het is goed je hier eerst in te verdiepen, zeker op het oog met overlast voor de rest van de buurt.
Het leuke aan kippen is dat je de kippen brood- en keukenrestjes kunt voeren, en zo de afvalberg kunt verkleinen. Natuurlijk hebben ze ook andere voordelen: ze geven eitjes, vlees en brengen leven in de tuin.
Het is goed om je te realiseren dat niet iedere tuin geschikt is voor kippen. Ze hebben een buitenloop nodig, een degelijk binnenhok en willen bescherming tegen regen en wind. Daarnaast hebben ze minimale zorg nodig: je moet ze regelmatig van voer en drinken voorzien, en het hok moet regelmatig schoongemaakt worden.
Houd ook rekening met dieren die de kippen als prooi zien, zoals vossen. Hiervoor moet een afgesloten hok of ren geplaatst worden. Hoe je de kippen nog meer kunt beschermen tegen hun vijanden, vind je verderop op deze pagina.
Waarom kippen?
Voordat je kippen neemt, is het een goed idee jezelf af te vragen wat je ermee wilt. Wil je gewoon een aantal kippen voor de gezelligheid in de tuin? Om af en toe wat naar te kijken? Dan kun je het best kiezen voor sierkippen. Maar wanneer je kiest voor kippen omdat je elke dag voorzien wilt zijn van een lekker eitje, kun je het best kiezen voor legkip rassen.
Het kan natuurlijk ook zijn dat je kiest voor kippen voor het vlees. Dan zijn legkippen een minder goed idee, en liggen vleeskippen meer voor de hand. Vleeskippen zijn natuurlijk ook wat groter en passen niet zomaar in iedere tuin.
Houd bij het uitzoeken van een kippensoort ook rekening met de grootte van de tuin. Een Australorp in een kleine tuin is vragen om moeilijkheden. Kijk dus even goed in het rond: wat voor soort kippen past hier en hoeveel?
Een haan bij de kippen?
Veel hobby kippenhouders stellen vragen over hanen bij kippen. Vooral de vraag over een haan in een woonwijk komt vaak voorbij. Allereerst de functie van de haan: hij is het stamhoofd en voorkomt heel wat gekakel in het hok. Kippenruzies worden voorkomen. Daardoor voorkom je dat ze naar elkaar pikken en veel herrie maken. De haan zorgt er ook voor dat de kippen genoeg voedsel hebben, dat ze goed beschermd zijn en een veilige slaapplaats hebben.
De haan waarschuwt de hennen bij dreigend gevaar. Natuurlijk kan de haan ook de kip bevruchten en dan krijg je nieuwe kipjes: kuikentjes. Erg gezellig en leuk om je kippenhobby in stand te houden.
Maar mag dat zomaar: een haan in een woonwijk? Dat hangt af van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Daarin staat of de gemeente toestaat om een haan te plaatsen. Sommige gemeenten staan geen hanen toe omdat het gebied dichtbevolkt is of omdat er veel ouderen in het gebied wonen.
Mag je een haan plaatsen? Doe dat dan niet zomaar, maar vraag toestemming van de buren. Je zult niet de eerste hobbypluimveehouder zijn die in een burenruzie verwikkeld raakt vanwege de aanwezigheid van een haan. Leg ook uit aan de buren wat de sociale functie van de haan is: dat hij zorgt voor rust en orde in het hok, en dat je daarmee dus de overlast van de kippen kunt beperken.
Een geschikte soort zoeken
Ga je kippen houden? En heb je kinderen? Dan is het belangrijk een kip te zoeken die ook goed met kinderen kan. Veel kinderen vinden kippen leuke dieren en ze durven er goed bij in de buurt te zijn. De ideale kippen voor kinderen zijn klein van formaat, lopen niet te snel en gedragen zich rustig en vertrouwelijk. Je kunt het best kiezen voor handtamme kippen.
Belgische krielen zoals de Ukkelse en Antwerpse baardkriel zijn bijvoorbeeld erg geschikt. Je kunt ook kiezen voor Chabo’s, Wyandottes en Zijdehoenders. Deze kippen zijn ook leuk om te houden als je geen kinderen hebt maar gewoon graag bij rustige kippen in de buurt bent.
Kippen houden in de tuin
Wil je kippen houden in de tuin? Dat is een leuk idee. Kippen zijn goed gezelschap en als je voor legkippen kiest, kun je elke dag een lekker eitje voor het ontbijt verwachten. Misschien vraag je je af of je kippen mag houden in de tuin en welke regels er gelden. Op deze vragen geven we graag antwoord.
Mag je kippen houden in de achtertuin?
Boa’s krijgen vaak de vraag: ’Kippen in de tuin: mag dat?’ en het antwoord daarop is: ‘Ja, dat mag, als je maar lief voor ze bent en je ervoor zorgt dat ze niet verwaarloosd worden.’ Heb je een leuke tuin, dan is het prima om hier kippen in te houden. Het wordt wat lastiger als het gaat om het houden van kippen op een balkon. De wet zegt niet dat het niet mag als je ze in een hok stopt, maar dat leidt al snel tot verwaarlozing.
Je kunt beter kiezen voor kippen als je een goede, ruime achtertuin hebt, waar ook een goed kippenhok kan staan. Je hoeft voor de bouw van een kippenhok geen vergunning aan te vragen, wanneer;
- Het hok wordt opgericht binnen dertig meter van een het woongebouw;
- Het perceel waar het hok wordt geplaatst niet gelegen is rond bijvoorbeeld natuurgebied, parkgebied of vergelijkbaar gebied;
- Je slechts één hok op het perceel neerzet;
- Het om een houten hok gaat;
- De constructie tegen een vergunde muur komt te staan, ofwel tenminste 1 meter van de perceelsgrenzen;
- De oppervlakte van het hok maximaal 10 vierkante meter is;
- De constructie niet in de voortuin komt te staan;
- De kroonlijsthoogte van het hok beperkt blijft tot 2,50 meter en de nokhoogte tot 3 meter;
Kippen in de stadstuin
Wil je kippen houden in een stadstuin? Kies dan voor kleine kippen die weinig ruimte nodig hebben. De eerdergenoemde Chabo’s en Zijdehoenders doen het hier goed. Ze scharrelen veel, maar brengen daarbij weinig schade aan. Ze hebben bovendien maar korte pootjes, waardoor ze niet hard lopen. Zijdehoenders hebben bevederde pootjes en tenen.
Je kunt deze kippen eigenlijk prima laten rondlopen in de tuin. Zelfs in de stadstuin. Kies wel alleen voor het houden van hennen en niet voor een haan. Een haan in een stadstuin gaat ellende veroorzaken met de buren.
Hoeveel kippen zijn toegestaan?
Mag je zomaar kippen houden? Vaak mag dat wel. Wel zijn er regels voor het aantal kippen dat je mag houden. Dit is vooral afhankelijk van de ruimte die je ervoor hebt. We houden een buitenruimte van 5 vierkante meter per kip aan. Ze moeten immers ook kunnen rondlopen en naast elkaar kunnen leven. Wanneer je een kip een altijd groenblijvende ren wilt geven, kun je het best kiezen voor een oppervlakte van 10 tot 25 vierkante meter per dier.
Het soort bodem, de aanwezigheid van bomen en struiken en het kippenras spelen ook een rol bij hoeveel kippen je kunt houden. Vaak gaat het dus niet alleen maar om wat wettelijk mag, maar vooral ook om wat praktisch is. Je wilt immers het beste voor je kippen.
Wanneer kippen los laten lopen?
Je kunt ervoor kiezen kippen los te laten lopen in de tuin. Kippen zijn echte scharreldieren, waardoor ze het grootste gedeelte van de tijd door de tuin banjeren, op zoek naar voedsel. Het is een feit dat loslopende kippen zich beter vermaken dan kippen die opgehokt zijn. Wel moet je goed letten op gevaarlijke situaties voor kippen en moet de tuin goed omheind zijn. Houd er ook rekening mee dat kippen zich ontlasten waar ze maar willen en ook planten in de tuin kunnen vernielen.
Over het algemeen lopen kippen niet zo snel weg. Ze blijven het liefst in de buurt van de plek waar ze eten krijgen. Maar je kippen in bedwang houden, kun je wel vergeten. Kippen hebben namelijk geen boodschap aan erfafscheidingen. Ze lopen zo door de tuin van de buren heen, als ze daar de kans voor krijgen. Zorg er daarom voor dat de hele tuin is afgesloten.
Kippen lopen gewoon door dichtbegroeide struiken heen en ook door een schutting met grote gaten laten ze zich niet afschrikken. Sommige kippen kunnen bovendien vliegen, met hoogtes van zo’n drie meter. Daarom is het belangrijk dat je een voldoende hoge erfafscheiding maakt.
Wanneer je bang bent dat je kippen over je afscheiding vliegen, kun je ook de kippen kortwieken. Dat doe je door de grote veren aan de buitenkant van de vleugels te knippen. Wanneer je dit bij een vleugel doet, kan een kip niet meer vliegen omdat het zijn evenwicht niet meer kan bewaren. Kortwiek je beide vleugels, dan kan de kip nog wel vliegen, maar lager. Na een periode van rui groeien de veren weer aan.
Kippenhok kleine tuin
Wie graag kippen wil houden maar een kleine tuin heeft, kan gewoon aan de slag met de kippen. Wees niet bang om kleine kippen te houden in een kleine tuin. Denk maar zo: met kleine kippen heb je geen groot hok nodig. De bouwtekeningen voor een hok op verschillende maten staan in de Kippengids.
Je kunt natuurlijk ook een kant en klaar kippenhok kopen. Kippenhokken zijn verkrijgbaar in verschillende soorten en maten, dus ongetwijfeld ook in een formaat die in jouw kleine tuin past. Kies voor een hok waarin de kippen genoeg ruimte hebben om te wonen. Daarnaast is het handig te kiezen voor een hok met een ruim nachthok, een zitstok en een uitneembare bodem.
Voor een kippenhok in een kleine tuin is het belangrijk dat je kiest voor een stevig hok. Anders kunnen je kippen ten prooi vallen aan roofdieren. Het kan zijn dat je duurzaamheid ook hoog in het vaandel hebt staan. Hier kun je op letten bij het uitkiezen van een kippenhok voor een kleine tuin.
Loslopende kippen wetgeving
Vaak wordt de vraag gesteld of men kippen los in de tuin mag houden. In principe is het in veel gemeenten toegestaan, al raden we aan de Algemene Plaatselijke Verordening erop na te slaan. Natuurlijk is het belangrijk om het gezonde verstand te gebruiken. Bepaalde sierrassen willen niet in een tuin lopen en sommige kippen zijn simpelweg te groot om in een gewone achtertuin of stadstuin te laten lopen.
Daarom is het in het dichtbevolkte Nederland aan te raden te kiezen voor kleine kippen. Krielkippen, bijvoorbeeld. Ze leven prima op een wat kleiner oppervlak en zijn ook nog eens kindvriendelijk. Ze scharrelen iets minder dan andere kippen, waardoor er ook nog wat van je tuin overblijft. Sterkere kippen zijn namelijk in staat om de hele tuin om te ploegen.
Voldoende groen
Het leuke van kippen in de tuin is dat je ze een prettige omgeving kunt bieden. Je kunt in een tuin natuurlijk prima wat groen laten groeien in en rond de kippenren. Een kippenren zonder gras of onkruid is triest. Daarin valt namelijk niets te halen voor de kip. Wanneer ze de mogelijkheid hebben om grassen of granen te vinden, bewegen de kippen zich meer. Op die manier worden ze minder snel vet. Wanneer je gras laat groeien, vreten de kippen het op en krijgen ze sneller een verzadigd gevoel. Gekiemde granen zijn juist rijk aan vitaminen en een belangrijk onderdeel van een evenwichting menu.
Leg ook een stof- en zonnebadje aan. Heel goed voor de gezondheid van de kip. Een stofbad helpt namelijk tegen parasieten die zich tussen de veren nestelen. Een zonnebad is goed voor de aanmaak van vitamine D. Wanneer je zware grond in de tuin hebt, kun je dit gebruiken voor een stofbad. De droge plek onder een struin of tussen de poten van het houtenhok, kunnen goede plekken zijn.
Denken om schaduw
Kippen zijn van oorsprong boshoenders. Ze kunnen niet goed de hele dag in de volle zon leven. Vergeet niet dat kippen vogels zijn en vogels geen zweetporiën hebben. Wij mensen beginnen te zweten als we het warm hebben, maar kippen kunnen dat niet. Ze moeten afkoelen door vocht te verdampen via de bek. Daarom hijgen ze het liefst uit in de schaduw. Kies er daarom voor om een struik in of naast de ren te plaatsen. Een inlandse soort, zoals vlier, is een goed idee. Wanneer je deze in de ren plaatst, leg dan rond de voet een stukje afsluitdraad van ongeveer een vierkante meter. Daarmee voorkom je dat de kippen deze met wortel en al uit de grond scharrelen. Een struik doet ook dienst als beschutting tegen de wind. Goed om rekening mee te houden: kippen gebruiken een struik ook als opstapje om over de omheining te vliegen.
Een goede omheining bouwen
Bouw een goede omheining. Deze is eenvoudig te maken met een paar palen, die je om de 2 meter neerzet. Hiertussen span je afsluitdraad. Afsluitdraad van ongeveer anderhalve meter hoog tot 2,5 meter hoog is voldoende. Hoe lichter de kip, hoe hoger de omheining moet worden. Graaf de draad ongeveer 10 centimeter onderdoor, waarmee je voorkomt dat de kippen er onderdoor scharrelen.
Goede vliegers moeten beschermd worden. Je kunt het hok of de ren dan het best voorzien van afsluitdraad of tuinnet voor aardbeien als dak van de ren. Daarmee bescherm je kuikentjes ook tegen eksters, kraaien en roofvogels.
Rekening houden met vossen en marters
Vossen en marters zijn een groot gevaar voor kippen. Deze roofdieren kunnen je kippen belagen. Vossen en marters gaan meestal ‘s nachts op pad. Met deze wetenschap is het verstandig de kippen in hun hok op te sluiten zodra het donker wordt.
Je kunt een vosbestendige afsluiting bouwen door het hok en de ren te beveiligen met stevige, fijnmazige afsluitdraad van minstens 1 meter 30. Zo kan de vos er niet in. Bevestig deze draad aan de buitenkant van de palen, zodat vossen en marterachtigen de ren niet binnen kunnen. Plooi de bovenzijde van de omheining naar buiten in een hoek van 30 graden. Bedek een strook van 40 centimeter rond het kippenhok met tegels of betonplaten.
Door deze maatregelen uit te voeren, kunnen vossen geen toegangspijp onder de omheining graven. Vossen zijn wel slim, maar ze kunnen simpelweg niet voor de tegels graven, omdat ze die reflex niet hebben.