Kun je kippen houden zonder een haan in het hok? Voor veel beginnende hobbypluimveehouders is dat een belangrijke vraag. Niet iedereen heeft immers een grote tuin tot beschikking en veel hobbyisten zullen in een woonwijk wonen. In een woonwijk is een haan niet altijd gewenst, met name vanwege de herrie die hij maakt. Daarom gaan we in dit artikel in op het houden van kippen zonder een haan.
Een haan in het hok
Een haan in het hok is niet alleen een leuk gezicht, tussen alle hennetjes, maar heeft ook een bepaalde rol. Hij zorgt voor orde, rust en regelmaat in het hok. Zonder een haan kan het zijn dat de hennen elkaar te lijf gaan door te beginnen met verenpikken. Dat gebeurt vooral wanneer er ruzie is over de rangorde in het hok.
Daarnaast is een haan nodig als je kuikentjes van eigen kweek wilt. Andersom kan het wel: hennetjes worden gewoon broeds zonder haan. Ze kunnen broedeieren uitbroeden, of je kunt een broedmachine gebruiken.
Een haan in het hok heeft dus (natuurlijke) voordelen, maar ook nadelen. Een haan heeft een wat harder karakter dan een hen. Ook staat de haan bekend om zijn gekraai, en daar zit niet iedere buurman of buurvrouw in een woonwijk op te wachten.
Kun je kippen houden zonder haan?
Kun je kippen houden zonder haan? Om direct antwoord te geven: ja, dat kan. Kippen kunnen gewoon eieren leggen zonder haan. Ook kunnen ze broeds worden zonder haan. Je kunt dan broedeieren kopen om ze door de hennen uit te laten broeden. Je kunt het broeden ook overlaten aan een broedmachine.
Er zijn dus manieren om kippen te houden zonder een haan. En dat biedt voordelen, want dat betekent dat je ook gewoon kippen kunt houden in een woonwijk. Hennen worden sneller geaccepteerd dan een haan. Bij een haan denken veel buren waarschijnlijk al snel aan geluidsoverlast, want de haan zal zeker laten horen dat hij wakker is.
Hoeveel kippen zonder haan?
Wanneer je kippen wilt houden zonder haan, kun je per vierkante meter ongeveer vier kippen kwijt. Het is aan te raden om kippen in kleine groepjes bij elkaar te zetten. Een kip alleen houden is niet leuk; de kip zal zich dan eenzaam voelen. In de natuur behoort deze immers ook tot een groep. Je kunt het best beginnen met een toompje van 3 kippen. Dat is gezellig, zorgt niet voor veel spanning en geeft geen overlast.
Een haan is niet altijd nog om een haan te houden. Vaak kunnen de hennen prima met elkaar overweg zonder haan die de boel in de gaten houdt. Toch heeft het ook voordelen om wel te kiezen voor een haan in het hok.
Waarom een haan in het hok: de voordelen
Het kan een verstandig idee zijn om toch wel een haan aan je kippenhok toe te voegen. Vooral omdat de haan een dominante en beschermende rol heeft. Hij zal ervoor zorgen dat de rust in het kippenhok bewaard wordt. Hennetjes kunnen behoorlijk fel zijn naar elkaar, elkaar buitensluiten of beginnen aan elkaars veren te pikken. Zeker in groepen waar de rangorde nog niet helemaal duidelijk is, is het handig om een haan te hebben, die structuur in de groep brengt.
Als je een haan toevoegt, zullen de hennen minder kibbelen. Dat zorgt voor meer rust in het hok en minder stress. Dat is belangrijk, want stress kan zorgen voor ziekte onder kippen. Een haan tussen de kippen zetten is bovendien ook wat ze in hun natuurlijke omgeving tegen zouden komen.
Waarom geen haan in het hok? De nadelen
Een haan in een woonwijk houden heeft wel wat nadelen. Je woont natuurlijk samen in een woonwijk en dan heb je rekening te houden met anderen. Op een boerderij of als je losstaand woont, kun je gewoon een haan nemen. In een woonwijk zul je snel op verzet stuiten vanwege het geluid dat de haan maakt. Hanen zijn geen stille dieren en ze zullen op verschillende momenten op de dag kraaien. Dat begint al vroeg. Zodra de eerste zonnestralen verschijnen, begint de haan geluid te maken.
Daar komt nog bij dat hanen een niet al te best imago hebben. Ze kunnen namelijk agressief zijn. Dan wil je niet dat een haan uitbreekt, de tuinen van de buren binnenwandelt en daar de boel op stel gaat zetten. In het ergste geval zal de haan je buren verwonden. Dat moet voorkomen worden.
Een ander nadeel is dat je eieren moet rapen, als je een haan in het hok neemt. Hanen kunnen de eieren namelijk vertrappen. Daarentegen is het ook een nadeel als je te lang wacht met je besluit over een haan. Een haan zal zich namelijk een stuk beter gedragen als deze zich al vroeg bij de hennen voegt.
Kippen houden zonder haan is onnatuurlijk gedrag
Kippen houden zonder een haan kan, maar het is wel onnatuurlijk. Hennetjes zijn eraan gewend dat er een man in huis is die de regels bepaalt. De haan kan helpen de pikorde vast te stellen en zorgt voor rust in het hok. Daar komt bij dat ze in de natuur ook samenleven. Het ontbreken van een haan kan dan ook voor flink wat stress zorgen. Ze voelen zich veiliger met een mannetje erbij.
Als het je gaat om eieren: daar zit geen verschil in. De eieren van een bevruchte kip of een niet bevruchte kip zijn precies hetzelfde. Zorg er dan wel voor dat de eieren niet bebroed worden. Anders raken ze ongeschikt voor consumptie.
Let op vergunningen
Besluit je een haan te houden, dan is het verstandig eerst uit te zoeken of dat zomaar mag. In sommige gemeenten is het verboden een haan in een woonwijk te houden. Er worden dan geen uitzonderingen gemaakt. Of je een haan mag houden, staat in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV): de belangrijkste lokale wet.
Het kan ook zijn dat de APV het houden van hanen niet uitsluit, maar dat je een vergunning moet aanvragen. Dan zijn er speciale regels en afspraken gemaakt over het houden van een haan. Het kan zelfs zijn dat de gemeente voorschrijft dat je maximaal een bepaald aantal kippen mag houden.
Aandachtspunten voor kippen houden met een haan
Ga je kippen houden met een haan? Dat is leuk voor de hennen en het zorgt voor orde, rust en regelmaat. Kortom, een goede beslissing als je de ruimte ervoor hebt, of als de buren je hobby wel willen ondersteunen. Om het houden van kippen met een haan goed te laten verlopen, is het belangrijk dat je op een aantal aandachtspunten let.
Agressief gedrag bij een haan
Een haan wil de rangorde in het hok bepalen. Daarom beschermt de haan zijn hennen. Daar kan de haan agressief bij zijn. In sommige gevallen kun je als kippenhouder zelfs worden aangevallen door het beest. Deze gebruikt dan zijn scherpe snavel en zijn nagels. Dat doet hij niet om je kwaad te doen, maar om zijn hennetjes te beschermen. Hij is bang dat indringers en roofdieren zijn geliefde vrouwen zullen aanvallen. Soms kan een haan geen verschil maken tussen mensen en roofdieren en schiet hij volop in de aanval.
Laat de haan nooit de baas over jou spelen. Leer hem dit gedrag zo snel mogelijk af. Jij mag in de rangorde niet onder de haan komen te staan. Anders levert dat problemen op met het voeren van de kippen en het schoonmaken van het kippenhok. Laat aan je haan zien dat je aan zijn kant staat, maar dat je bepaald gedrag niet accepteer. Blijf altijd rustig en schiet niet in de tegenaanval.
Een haan voelt direct wanneer je onrustig, onzeker of bang bent. Daar zal hij meteen misbruik van maken. Wees dus de rust zelve, zodat je de rust ook in het hok houdt.
Meerdere hanen houden?
Sommige hobbypluimveehouders kiezen ervoor om meerdere hanen te houden. Dat is niet altijd een goed idee. Meerdere hanen in het hok kunnen zorgen voor gevechten. Ze doen het om op te vallen bij de hennetjes. Houd je meerdere hanen, zet er dan geen hennen bij. Daardoor zullen ze ook minder snel vechten om de rangorde te bepalen of om duidelijk te maken dat zij de baas zijn.
Wil je toch meerdere hanen houden? Zet ze dan van jongs af aan bij elkaar. Zo wennen ze beter aan elkaar. Ze worden geen vrienden, maar tolereren elkaar wel. Dat leidt op latere leeftijd tot minder vervelende situaties. Het levert geen garanties op, maar de verstandhouding zal wel beter zijn dan wanneer ze niet als jonge mannen al bij elkaar zijn opgegroeid.
Vaak kun je een jonge haan ook bij een oudere haan zetten. De jonge haan leert dan dat de oude haan de baas is. Hij zal de rangorde accepteren zoals die is. Een jonge haan van ongeveer 12 weken kan bij de toom worden geplaatst.
Mochten meerdere hanen met elkaar in gevecht raken, plaats dan de jongste haan buiten de groep. Zo voorkom je het vechten en keert de rust weer terug in de groep.
Houd je haan rustig
Mocht je een haan gaan houden in een woonwijk, probeer deze dan rustig te houden. Je kunt bijvoorbeeld een nachthok gebruiken. De haan heeft dan minder snel door dat het dag wordt en zal het kraaien nog even uitstellen. Op die manier zorg je ervoor dat je buren niet om 05.00 ‘s ochtends rechtop in bed zitten.
Zorg er ook voor dat je zelf rustig bent. Als jij rustig bent, dal zit overkomen op de haan. Hij zal dan ook rustiger met je omgaan en minder gespannen zijn. Minder spanning bij de haan zorgt ook voor minder spanning bij de hennen. Kortom: door de rust zelve te zijn, houd je samen met de haan het kippenhok in bedwang.
Een manier om een agressieve haan “op te voeden” is door hem rustig op te pakken en onder 1 arm te nemen zodat hij geen kant meer op kan en volledig aan je overgeleverd is. Wandel op deze manier een minuut of 10 door je tuin en/of doe wat kleine klusjes. Zo leert hij dat jij de ‘opperhaan’ bent en niet hij. Ook belangrijk: loop en beweeg rustig als je bij de kippen bent. Ze hebben een hekel aan onverwachte en abrupte bewegingen en zullen daar schichtig van worden.Zo doende zal de haan ook rustig blijven.