Wanneer je legkippen gaat houden, wil je natuurlijk graag weten hoeveel eieren je mag verwachten. Maar allereerst is het belangrijk om te weten wanneer ze beginnen met eieren leggen en wanneer dit stopt. Bij je keuze kan ook de maximale leeftijd van belang zijn. Er zijn hobbypluimveehouders die zo begaan zijn met hun kippen, dat ze het liefst de kip kiezen die het oudst wordt. Het kan ook een keuze zijn te kiezen voor een kip die extreem veel eieren legt, maar niet oud wordt. Het is maar net wat het doel is. We zetten de belangrijkste informatie uiteen.
Hoe oud wordt een kip?
De maximale leeftijd van een kip kan moeilijk bepaald worden. Het hangt namelijk af van welke soort je houdt en welke aanleg de kip heeft. Voor ieder ras verschilt de maximale leeftijd. Zo worden kleine sierrassen als krielkippen en zijdehoenders ouder dan grote rassen, zoals de Brahma.
Gemiddeld wordt een kip tussen de vijf en de tien jaar. Dat is een ruim begrip, maar eigenlijk zou je dan ook per ras moeten kijken. Sommige rassen worden maar drie jaar oud, terwijl er ook rassen zijn die de twintig jaar halen. Maar dat zijn dan weer geen legkippen of vleeskippen.
Hoe oud is mijn kip? De leeftijd van je kip bepalen
Steeds meer mensen willen kippen houden en zelf fokken. Zo zijn ze verzekerd van iedere dag een vers eitje of willen ze de eieren verkopen. Kippen zijn immers een bron van vers vlees (als het om vleeskippen gaat) en verse eieren. Daarom proberen beginnende pluimveehouders meestal volwassen kippen te kopen. Dat heeft te maken met de tijd, kennis en inspanningen die het vergt om een kip goed te laten groeien. Bij volwassen kippen heeft men deze problemen niet. Maar hoe weet je nu hoe oud een legkip is? Met welke factoren zou je een gok kunnen doen?
Het is namelijk goed te weten dat je nooit de exacte leeftijd kunt bepalen. Er is geen enkele methode om de exacte kalenderdag te kunnen raden. Je zou het kunnen vragen aan de fokker, maar die houdt dit waarschijnlijk niet exact bij.
De eierproductie bijhouden
Door de eierproductie bij te houden kun je de leeftijd van de legkip bepalen. Teken maar eens een grafiek en houd actief bij wanneer de vogels eieren leggen. Dat hoeft niet voor een lange tijd: 7 tot 14 dagen is voldoende. Je kunt dan vaststellen hoe oud de kippen zijn.
Een jonge laag op de leeftijd van 5 tot 6 maanden leg doorgaans 1 ei om de 7 dagen. Zodra de kip tussen de 6 en de 7 maanden oud is, zal deze ongeveer 3 eieren per week leggen.
De piek in de productie komt als de kip volwassen is: tussen de 8 en de 12 maanden oud. Ze zijn dan in staat om 5 tot 6 eieren per 7 dagen te leggen. Legt je kip dus behoorlijk wat eieren, dan is de kans groot dat deze bijna een jaar oud is.
Kijken naar de kwaliteit van het ei
Niet alleen de hoeveelheid eieren kunnen iets zeggen over de leeftijd van de legkip. De kwaliteit kan ook iets zeggen. Door bijvoorbeeld naar de grootte van de gelegde eieren te kijken, kun je bepalen hoe oud een kip is. Kleine, jonge kipjes, leggen vanzelfsprekend kleine eitjes. Volgroeide kippen leggen juist grotere eieren. Ook zou je kunnen kijken naar het formaat van de dooier.
Een ander onderscheidend kenmerk is de rijke oranje kleur en de dikke consistentie van de dooier. Je weet dan dat je te maken hebt met een jonge kip. Het is goed om te onthouden dat je met de kwaliteit van het ei niets kunt zeggen over de exacte geboortedatum. Je kunt een foutmarge tot 6 maanden hebben.
Werken met de scallop voorwaarden
Een manier om de leeftijd te bepalen is door te kijken naar de Sint-Jacobsschelp. Deze moet voor de inspectie ook aangeraakt worden. Wanneer de kleur helder en verzadigd is en deze warm aanvoelt, weet je dat de kip nog jong is. De kip kan dan actief dragen.
Is de Sint-Jacobsschelp vervaagd en koud? Dan heb je al te maken met een oudere legkip. De legprestaties zullen dan niet meer heel hoog zijn. Toch is het leuk om de kip te houden; als bedankje voor het jarenlang leggen van eieren.
Kijken naar de bek conditie
Door naar de bek van de kip te kijken, kun je meer te weten komen over hoe oud je legkip is. Een jonge kip heeft bijvoorbeeld als kenmerk dat deze een gladde, lichte, soort gele snavel heeft. Wanneer de kip volwassen is, zie je barsten en stoten op de snavel te staan. De kleur begint dan ook te vergrijzen.
Heb je dus een kip met een grijze snavel, dan weet je dat deze niet meer de jongste is. Hoe lichter de kleur, hoe jonger de kip is. De snavel is dan ook een goede indicator om de leeftijd te bepalen.
Hoe zien de voeten eruit?
Kijk ook even goed naar de voeten van de legkip. Als je een gele, gelijkmatige kleur opmerkt, zie je dat de kip jong is. Door de jaren heen worden de voeten grover en worden ze overgroeid met schuine strepen. Daarnaast verschijnen er grote schubben op de poten. Ze zijn niet stevig aan elkaar vast gemaakt. Om het respectloos te zeggen: de voeten zien er saai en onaantrekkelijk uit.
Heeft jouw legkip zeer lange, gestratificeerde klauwen? Dan is deze al een dagje ouder. Onder de leeftijd van 12 maanden zijn poten bijna altijd gelijkmatig en soepel.
De conditie van de veren
De veren zeggen ook iets over de leeftijd van de legkip. Zeker bij jonge leghennen is dit eenvoudig te controleren Een jonge leghen heeft namelijk strakgespannen veren. Ze onderscheiden zich door de helderheid en de zuiverheid. Vaak zit er zelfs nog een beetje dons onder. Een verschraald verenkleed met haarlijn betekent dat ze niet langer jong is.
Voelen aan de buik
Ga je een nieuwe legkip kopen en wil je eerst de leeftijd bepalen, dan kun je aan de buik voelen of je met een jonge of oude kip te maken hebt. Mocht de buik wat hard voelen, dan heb je waarschijnlijk al met een oudere kip te maken. Bij jonge dieren is de buik namelijk zacht. Daarnaast vertonen jonge kippen (nog) geen tekenen van obesitas of andere ongemakken.
Het gewicht van de kip
Het gewicht van de kip kan in theorie iets zeggen over de leeftijd, maar het is wel subjectief. Kijk naar de geboorte van een jong kind bij mensen en kijk naar de weegschaal. Kun jij dan zeggen of een kind van een kilo ouder is dan een kind van 700 gram? Zo werkt het met kippen ook. De exacte leeftijd kan niet worden bepaald.
Aan de ene kant is het logisch dat een jonge kip een kleinere massa heeft. Maar je moet er wel rekening mee houden dat er nog tal van andere factoren zijn. Een legkip moet in een half jaar ongeveer anderhalf kilogram wegen. Dat is het normale gewicht voor kippen van deze leeftijd. Weegt de kip minder, dan heb je waarschijnlijk met een kip van jonger dan een half jaar te maken.
Hoe oud moet een kip zijn om eieren te leggen?
De legkip legt eieren als ze ongeveer 20 weken oud is. Daarom is het een goed idee om vanaf haar 18e levensweek legvoeding te geven. Daarin zit meer kalk, wat de eierproductie stimuleert en ondersteunt.
Wanneer de kip zich begint terug te trekken naar een rustig en donker plekje, weet je als hobbypluimveehouder dat de kip zich aan het voorbereiden is op de leg. Meestal gaat ze dan in de nestkast zitten. Haar kam en lel worden groter en felle van kleur. Daarna komt het ei al snel.
Wanneer is een kip volwassen?
Volwassenheid is bij kippen iets anders dan bij mensen. We kunnen bij mensen een vaste leeftijd erop zetten, maar bij kippen varieert dit. We noemen een kip volwassen, als deze seksueel rijp is. Dat houdt in dat ze beginnen te leggen en geschikt zijn om mee te fokken. Meestal is een legkip dan tussen de 20 en de 25 weken oud.
Leeftijd legkip: de lijst met de populairste soorten
Hoe lang leeft een kip? Die vraag probeerden we al eerder te beantwoorden. Het antwoord was toen dat dit afhankelijk is van het ras. Voor het gemak hebben we een leeftijdsoverzicht gemaakt van de populairste kippenrassen. Het overzicht geeft ook antwoord op de vraag: ‘Hoelang legt een kip eieren?’
Hybride kippen
De echte leghybride (een kip die is voortgekomen uit een mix van meerdere soorten), is niet een heel lang leven beschoren. De meeste hybride kippen worden niet ouder dan vijf jaar. Daarbij maakt het niet uit of het voor de hobby gehouden wordt, of voor de industrie.
Een leghybride is namelijk zo gefokt, dat deze veel meer eieren legt dan normaal is voor kippen. Daardoor plegen ze roofbouw op hun eigen leeftijd en kunnen ze niet oud worden. De hybride kip legt ongeveer vanaf 20 weken eieren.
Leghorn
Een leghorn kan relatief oud worden. Zeker als het om een raszuivere leghorn gaat. Het verschil is dat een hybride leghorn een soort ‘verbeterde kip’ is, die vooral erop is gefocust om eieren te leggen. Toch zijn er voorbeelden te vinden van kippen in deze soort die al zes jaar oud zijn en nog kwiek zijn.
Het is goed om te onthouden dat hybride leghorns zijn gekruist voor de productiviteit, niet voor hun levensverwachting. Ze leggen veel eieren, maar het verkort hun levensduur wel drastisch.
Rhode Island Red
Een Rhode Island Red wordt ongeveer vijf jaar oud. Het is een van de meest winterharde rassen en zijn goede doeners. Van de vijf jaar legt de Rhode Island Red ongeveer drie jaar eieren. Bij deze kippen is het belangrijk ze regelmatig te laten ontwormen en de juiste vaccinaties te geven.
Australorp
Australorps leven ongeveer zes tot tien jaar. Ze zijn een zachtaardig volgzaam ras, die kunnen worden gehouden in iedere achtertuin of op het platteland. Je kunt ongeveer 4 tot 5 eieren per week verwachten, totdat ze op hun hoogtepunt zitten. Ze zijn dan meestal tussen de twee en de drie jaar oud. Vanaf dan neemt de eierproductie af, en houdt het op een gegeven moment helemaal op. Het grootste gedeelte van hun leven zijn ze dus in ruste. Maar de eerste per jaren ben je wel verzekerd van een hoge productie. Daarnaast is de Australorp een goede moeder, waardoor je er prima mee kunt fokken.
Barnevelder
De Barnevelder wordt tussen de vier en de zeven jaar oud. Voor een starter is het een ideale kip, omdat ze ook broeds worden en goede moeders zijn. Het zijn drukke kippen die de hele dag aan het scharrelen zijn. Vanaf ongeveer 28 weken beginnen ze eieren te leggen.
Black Star
De Black Star wordt meestal tussen de 6 en de tien jaar oud. Ze leggen ongeveer twee jaar lang extreem vaak eieren. Ze worden niet vaak broeds. Helaas staat dit ras erom bekend dat ze last krijgen van problemen met de voortplanting. Ze krijgen bijvoorbeeld last van peritonitis van eidooier, eibinding en kanker. Meestal doen deze problemen zich voor na een jaar. Dit is te verwachten, omdat de natuur het nooit bedoeld heeft om constant zo hevig eieren te produceren.
Red Star
Kippen van de soort Red Star worden ongeveer vijf tot acht jaar oud. Soms worden ze zelfs nog ouder, afhankelijk van de omstandigheden waarin je ze houdt. Deze leghennen leggen ongeveer dagelijks een ei, zolang ze maar blij en gezond zijn. Na een tijdje neemt de eierproductie wel af en stopt het. Maar dat is logisch; geen enkele kip kan vijf jaar lang dagelijks een ei leggen.
Light Sussex
Gemiddeld wordt een Light Sussex kip zes tot acht jaar oud. Zo rond de twintig weken beginnen ze eieren te leggen. Je mag ongeveer 200 tot 320 grote bruine eieren per jaar verwachten. Het is moeilijk te zeggen wanneer de eierproductie zal stoppen. Gangbaar is dat dit na een paar jaar (bijvoorbeeld twee of drie jaar) zal zijn.
Plymouth Rock
Een standaard Plymouth Rock wordt ongeveer zes tot acht jaar oud, maar er zijn voorbeelden waarbij deze kip wel 10 tot 12 jaar oud worden. Ze zijn dus goede kippen om te houden als je er lang plezier van wilt hebben. Ze staan bekend om hun uitstekende eierproductie en om hun smaak als vleeskip. Ze leggen ongeveer 4 eieren per week. De eerste drie jaar leggen ze veel eieren, maar daarna neemt de productiviteit af. Dat houdt niet in dat het dan helemaal ophoudt: de oudste Plymouth Rock legde tot haar tiende door. Met ongeveer 8 tot 12 weken zijn ze volwassen.
Cuckoo Maran
De Cuckoo Maran wordt ongeveer acht jaar. Ze leggen veel, donkerbruine tot chocolade gekleurde eieren. Het zijn hele actieve kippen die het liefst de hele dag scharrelen. Ze zijn ook intelligent, vriendelijk en kalm. Deze kip wordt vaak broeds, waardoor deze ook voor fokken geschikt is. Gemiddeld liggen ze ongeveer 160 tot 210 eieren per jaar. De Cuckoo Maran legt eieren vanaf ongeveer de 16e tot 22e week van haar leven.
Welke kippen worden het oudst?
Plymouth Rocks zijn de absolute winnaars als het gaat om leeftijd bij legkippen. Ze kunnen zo tot twaalf jaar oud worden. Natuurlijk geldt dit alleen in perfecte omstandigheden. Wie een kip met een lang leven wil houden, vertroetelt ze tot het bejaarde dametjes zijn. Wist je trouwens dat de oudste kip Matilda heet en maar liefst zestien jaar oud werd? Tenminste, geregistreerd. Sommige kippenhouders claimen dat hun kippen in de achtertuin wel tot twintig jaar oud werden.